________________
3
-
-
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०१६ उ० ७ सू० १ प्रकृष्टबोधपरिणामनिरूपणम् २५३
अथ सप्तमोदेशका प्रारम्यतेषष्ठोद्देशकस्य अन्तिमभागे गन्धपुद्गला वान्तीति कथितम् , ते च गन्ध पुद्गलाः उपयोगेन निश्चीयन्ते इत्यत उपयोगे उपयोगविशेषभूता पश्यता च सप्तमे उद्देशके निरूप्यते-अनेन सम्बन्धन आयातस्य सप्तमोद्देशकस्य इदमादिम मूत्रम्-'कइ विहे णं भंते ! उपभोगे' इत्यादि ।
मूलम्-'कविहे गं भंते ! उवओगे पन्नत्ते गोयमा! दुविहे उवओगे पन्नत्ते एवं जहा उवयोगपयं पन्नवणाए तहेव निरवसेसं भाणियन्वं पासणयापयं च निरवसेसं नेयव्वं । सेवं भंते! सेवं भंते! तिसू०१॥
छाया-कविविधः खच भदन्त । उपयोगः प्रज्ञप्तः, गौतम ! द्विविधः उपयोगः प्रजातः । एवं यथा उपयोगपदं प्रज्ञापनायास्तथैव निरवशेष भणितव्यम् , पश्यतापदं च निरवशेषं नेतव्यम् । तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥५० १॥
टीका-'कइविहे गं अंते ! उवओगे पण्णत्ते' कतिविधः खलु भदन्त । उपयोगः प्रज्ञमः, उपयुज्यते आत्मा पदार्थ ग्रहणाय येन स उपयोगः, आत्म
सातवे उद्देशे का प्रारंभ छठे उद्देशे में गन्धपुद्गलों का घ्राणेन्द्रिय के पास में आना कहा गया है सो इन गन्धपुद्गलो का निश्चय उपयोग से होता है, अतः इस सम्बन्ध को लेकर इस सातवें उद्देशे में उपयोग विशेषभूत पश्यता-प्रकृष्ट बोधपरिणाम-का निरूपण किया जाता है। इस उद्देशे का प्रथमसूत्र 'कविहेणं भंते उपभोगे पन्नत्ते' इत्यादि है
टीकार्थ-'काविहेणं भंते ! उवभोगे पण्णसे' हे भदन्त ! उपयोग-जिसके द्वारा आत्मा पदार्थ ग्रहण के लिये व्यापार युक्त होता है
સાતમા ઉદેશાનો પ્રારંભ– છ ઉદ્દેશામાં ગન્ધપુદ્ગલેનું પ્રાણેન્દ્રિય પાસે આવવાને પ્રકાર કહ્યો છે. આ ગન્ધપુદ્ગલેનો નિશ્ચય ઉપયોગથી થાય છે. જેથી એ સમ્બન્ધને લઈને આ સાતમાં ઉદ્દેશામાં ઉપગ વિશેષરૂપ પ્રકૃષ્ટબેધ પરિણામનું नि३५५ ४२१॥i आवे छे. भा देशानु पडे सूत्र ‘कइविहेणं भंते उव. ओगे पण्णत्ते' त्यादि ।
--'कइविणं भंते ! उवओगे पण्णत्ते' हे साप नाथी रुपयोग આત્મા પદાર્થ ગ્રહણ કરવાના વ્યાપાર (પ્રવૃત્તિ) વાળ થાય છે તેનું નામ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
