________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १६ उ०६ सू०२ स्वप्नस्थ याथार्थ्यायाथार्थ्यनि० २०७
संवुडा वि' जीवाः संहता अपि असंवृता अपि संवृताऽसंवृता अपि भवन्तीति, 'एवं जहेर सुत्ताणं दंडओ तहेव भाणियब्यो एवं यथैव मुप्तानां दण्डकस्तथैव नारकादिवतुर्विंशतिदण्ड केषु भणितव्यः । स्वप्नाधिकारादेव स्वप्नभेदं दर्शयितुमाह-'कइणं भंते !' इत्यादि । कह णं भंते! कति संख्यकाः खलु भदन्त ! 'मुविगा पन्नता' स्वप्नाः प्रज्ञप्ताः । भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' गौतम ! 'बायालीस सुविणा पन्नता' द्विचत्वारिंशत् स्वप्नाः प्रज्ञप्ताः, विशिष्टफलमूचकाः स्वप्ना द्विचत्वारिंशदेव भवन्ति, अन्यथा तु असंख्येया एव स्वप्ना भवन्ति इति ज्ञेयम् । 'करणं भंते !' कति खलु भदन्त ! 'महासुविणा पन्नत्ता' महास्वप्नाः प्रज्ञप्ताः कथिताः महान्तश्च ते स्वप्नाः इति महास्वप्नाः स्वप्ननिष्ठ जीव संवृत भी होते हैं असंवृत भी होते हैं और संवृतासंवृत भी होते हैं। 'एवं जहेव सुत्ताणं दंडो-तहेव भाणियव्यो' इस प्रकार जैसा पहिले सुप्तों का दण्डक कहा है, उसी प्रकार से नरकादिचतुविशति दण्डक में संवृतादिक दण्डक भी कहलेना चाहिये। अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'कइ णं भंते ! सुविणा पण्णत्ता' हे भदन्त ! स्वप्न कितने प्रकार के कहे गये हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं'गोयमा! बयालीसं सुविणा पण्णत्ता' हे गौतम ! स्वप्न ४२ कहे गये हैं अर्थात् जो स्वप्न विशिष्ट फल के सूचक होते हैं वे ४२ ही होते हैं। नहीं तो ऐसे वैसे स्वप्न तो असंख्यात होते हैं। अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते है-'कह ण भंते! महा सुविणा पन्नत्ता' हे भदन्त ! महास्वप्न कितने होते है ? ये स्वप्न महाफल के सूचक होते
असंवुडा वि संवुडा संवुडा वि' ७१ मत ५४ डाय छे. मसत ५ जाय छे. अने सत्तासवृत ५ जाय छे. 'एवं जहेव सुत्ताणं दंडओ तहेव भाणिચવ્યો પહેલા જેવી રીતે સુખના વિષયને દંડક કહ્યો છે. એ જ રીતે નારકાદિ ચેવિસ દંડકેમાં સંવૃતાદિક દંડક પણ સમજી લેવો. હવે ગૌતમ સ્વામી प्रभुने मे पूछे छे ? 'कइ णं भंते ! सुविणा पण्णत्ता' है अभवन् ! स्वपन टा प्रश्न छे. तेन उत्तरमा मडावी२ प्रभु ४३ छ , 'गोयमा बयालीयं सुविणा पण्णत्ता' गौतम ! २१ मे तालीस (४२) प्रा२ना छे. मात्र સ્વપ્ન વિશેષ ફલને બતાવનારા હોય છે તે સ્વપ્ન (૪૨) બેતાલીસ પ્રકારના છે અર્થાત જેવા તેવા સ્વપ્નો તે અનેક હોય છે.
હવે ગૌતમ સ્વામી મહાસ્વપ્નને પ્રકારે જાણવાની ઈચ્છાથી મહાવીર प्रभुने से पूछे छे । 'कइ णं भंते महासुविणा पण्णत्ता' 3 मापन् ! भडा.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨