________________
२०६
भगवतीसूत्रे भाति तथा वा कदाचित् सत्य एव भाति अन्यथा वा स भवति, कदाचिद् अस. त्योऽपि भवति, संवृतस्वप्नवद् असंवृतस्वप्नस्य नैकान्तिको नियमो यदयं सस्य एव भवेत् किन्तु कदाचिद् यथातथ्योऽपि भवेत् कदाचिदयथातथ्योऽपि भवेदिति । 'संवुडासंबुडे सुविणं पाप्तइ एवमेव' संवृतासंटतः स्वप्नं पश्यति एवमेव, एवमिति समिहितपरामर्शकत्वेन सानिध्यतया परामृष्टस्यासंदृतस्य उपादानाद् असंवृतपत् संवृतासंतोऽपि स्वप्नं कदाचित् यथातथ्यं कदाचिदयथातथ्यं वा पश्यतीत्यर्थः । अथ जीवादिषु संवृतादिकं दर्शयन्नाह-'जीवा णं' इत्यादि । 'जीवाणं भंते ।' जीवाः खलु हे भदन्त ! 'किं संवुडा वि असवुडा वि संवुडा देखता है वह वैसा भी होता है-अर्थात् कदाचित् सत्य भी होता है । और कदाचित् असत्य भी होता है, संकृत के द्वारा देखे गये स्वम के जैसा इसके स्वप्न में ऐसा नियम नहीं है कि यह सत्य ही हो किन्तु यह कदाचित् सत्य भी होता है और कदाचित् असत्य भी होता है 'संवुडासंवुडे सुविणं पासह ' इसी प्रकार से जो जीव संवृतासंवृत होता है और वह जो स्वप्न देखता है वह उसका देखा हुआ स्वप्न कदाचित् सत्य भी होता है और कदाचित् असत्य भी होता है। अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'जीवा णं भंते ! किं संबुडा असं. बुडा, संवुडासंवुडा' हे भदन्त ! जीव संवृत होते हैं ? या असंवृत होते हैं ? या संवृत्तासंवृत होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते है-'गोयमा !' हे गौतम! 'जीवा संखुडा वि, असंवुडा वि संवुडासंयुडा वि' સવપ્ન જુએ છે. તે કઈવાર સત્ય પણ હોય છે. અને કેઈવાર અસત્ય પણ હોય છે. અર્થાત્ જેવું જુએ છે. તે તેવી જ રીતનું હોય છે. અને કઈવાર અન્યથા એટલે કે તેનાથી જુદી જ રીતનું હોય છે. સંવતે જોયેલા સ્વપ્નની માફક અસંત્રતના સ્વપ્નમાં એવો નિયમ હોતો નથી કે તે સત્ય જ હોય પરંતુ તે કઈ વખત સત્ય પણ હોય છે. અને કઈ વખત અસત્ય પણ હોય છે. 'संवुडासंवुडे सुविणं पासई' २०३ सवृतास वृत शिविरति श्राप डाय છે. અને તે જે સ્વપ્ન જુએ છે, તે સ્વપ્ન કેઈવાર સત્ય પણ હોય છે. અને કઈવાર અસત્ય પણ હોય છે.
હવે ગૌતમ સ્વામી જીના સંવૃત, અસંવૃત, સંવૃતાસંવૃત પણે વિષે प्रभु ५७i 3 छ, 'जीवा ण भंते कि संवुडा असंवुडा संवुडासवुडा' ભગવન જીવ સંવૃત હોય ? કે અસંવૃત હોય છે. અથવા સંવૃતાસંવૃત હોય छ ? तना उत्तम प्रभु छ है 'गोयमा' गीतम! 'जीवा संवुडा वि
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૨
