________________
८
भगवतीसूत्रे
आमोक्षं जीवस्य तैजसकार्मणशरीरेण सह वियोगो न भवति, अत औदारिकादिशरीरं परित्यज्य गच्छन् अपि स सशरीरी एवं कथ्यते, औदारिकापेक्षया तु अशरीरी निष्क्रामतीति भावः तथा चापेक्षाभेदमादाय पक्षद्वयमपि सिध्यति इति ।। सू० १ ॥
मूलम् - इंगालकारियाए णं भंते अगणिकाए केवइयं कालं संविटुइ, गोयमा ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं तिन्नि राई - दिया | अन्ने वि तत्थ वाउकाए वक्कमइ, न विणा वाउकाएणं अगणिकाए उज्जलइ ॥ सू०२ ॥
छाया - अङ्गारकारिकार्यां खलु मदना ! अग्निकायः कियत्कालं संतिष्ठते, गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्त्तम् उत्कर्षेण त्रीणि रात्रिं दिवानि, अन्योपि तत्र वायुकायो व्युत्क्रामति न विना वायुकायेनाग्निकायः उज्ज्वलति ।। सू० २ ॥
टीका - वायोरग्नि सहचारित्वेन वायुसूत्रान्तरमग्नि सूत्रमाह-' इंगालेत्यादि । 'इंगालकारियाएणं भंते' अङ्गारकारिकायां खलु भदन्त 'अगणिकाए केवइयं
कि कथंचित् जीव सशरीरी निकलता है कदाचित् शरीर से रहित होकर भी निकलता है सो इसका भाव ऐसा है कि औदारिक आदि शरीर से रहित होकर ही निकलता है । इसलिये औदारिक शरीर को छोड़कर भी परगति में जाते समय भी वह सशरीरी कहा गया है। इस प्रकार सशरीरी अशरीरी दोनों पक्षों की सिद्धि हो जाती है । सू० १ ।
इंगालकारियाए णं भंते । अगणिकाए केवइयं कालं इत्यादि ।
टीकार्थ -- इस सूत्र द्वारा गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है-इंगालकारिकाए णं भंते! अगणिकाए केवइयं कालं सचिट्ठ' अङ्गारिका में ' ક્રુથ'ચિત્ જીવ સશરીરી નીકળે છે. અને કોઇ વખત શરીર વિના જ નીકળે છે તેના ભાવ એવા છે કે ઔદારિક આદિ શરીરથી રહિત થઇને નીકળે છે. એટલા માટે ઔદારિક શરીરને ઢેડીને પરગતિમાં જતી વખતે પણ તે શરીરી જ કહેવાય છે એ રીતે સશરીરી અને અશરીરી એ બંને પક્ષની
સિદ્ધિ થઈ જાય છે. સૂ॰૧ા
" इंगालकारियाए णं भंते! अगणिकाए केवइयं कालं " त्याहिटीअर्थ - -આ સૂત્ર દ્વારા ગૌતમ સ્વામીએ મહાવીર પ્રભુને એ પ્રમાણે पूछयु छे है " इंगालकारियाए णं भंते ! अगणिकाए केवइयं कालं संचिट्ठ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
