________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १६ उ०६ सू०२ स्वप्नस्य याथार्थ्यायाथार्थ्यानि० २०१ ' वाणमंतर०' इत्यादि । ' वाणमंतर जोइसियवेमाणिया जहा णेरहया' वानव्यन्वरज्योतिष्कत्रैमानिका यथा नैरयिकाः, यथा नारकाः सर्वदैव सुप्ताः नो जागरिताः न वा सुप्तनागरिताः तथा वानव्यन्वरज्योतिषिक वैमानिका अपि सुप्ता एव नो जागरिताः न वा सुवजागरिता इति भावः एतेषां विरतेरभावात् ॥ १॥
इतः पूर्वपकरणे के स्वमष्टार इति प्रतिपादितम् अनन्तरं स्वप्नस्यैव याथायाथार्थ्य विभागप्रदर्शनाय आह- 'संबुडे णं भंते !" इत्यादि ।
मूलम् -'संबुडे णं भंते! सुविणं पासइ असंवुडे सुविणं पासह संबुडाबुडे सुत्रिणं पासइ, गोयमा ! संबुडे वि सुविणं पासइ, असंबुडे वि सुविणं पासइ संवुडासंवुडे वि सुविणं पास | संवुडे सुविणं पासइ अहातच्चं पासइ । असंवुडे सुविणं पासइ ता वा तं होजा अन्ना वा तं होजा । संवुडासंवुडे वि सुविणं पासइ एवं वेव । जीवा णं भंते! किं संवुडा, असंवुडा, संवुडासंवुडा ? गोयमा ! जीवा संवुडा वि असंवुडा वि संवुडासंकुडा वि एवं जहेव सुत्ताणं दंडओ तहेव भाणियव्वो । कइ णं भंते! सुविणा पण्णत्ता गोयमा ! बायालीसं सुविणा पण्णत्ता । कइ णं भंते! महासुविणा पन्नत्ता गोयमा ! तीसं महासुविणा पन्नत्ता |
जागरित्व आदि के सम्बन्ध का कथन नैरयिक जीवों के जैसा है । अर्थात् जिस प्रकार से नैरयिक जीवों में केवल सुसता ही कही गई है उसी प्रकार से इन वानव्यन्तरादि देवों में भी केवल सुप्तता ही है जागरित एवं सुप्तजागरित अवस्थाएं नहीं हैं। क्योंकि इनमें न तो सकल संघमरूप विरति है और न देशसंयमरूप विरत्यविरति है । लू० १॥
णेरइया' वानव्य तर ज्योतिषिठ याने वैमानिभां सुप्त नगरीतत्व वगेरेनु કથન નારકીય જીવેાના પ્રમાણે છે. અર્થાત્ જે પ્રકારે નારકીય જીવામાં કેવળ સુપ્તતા જ કહેવામાં આવી છે. એજ પ્રકારે આ વાનન્યતરાદિ દેવામાં પણ કેવળ સુપ્તાવસ્થા જ છે. જાગૃત અવસ્થા અને સુપ્ત જાગૃત અવસ્થા આ અને અવસ્થા તેએમાં નથી કેમકે તેએમાં સકલ સયમ રૂપ વિરતિ અને દેશ સચમરૂપ વિરતિ અને અવિરતિ તેએામાં નથી. અર્થાત્ કોઈ જાતના વિરતિભાવ નથી. ।। સૂ૦ ૧૫
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨