________________
१०८
मगवतीसूत्रे
इट्टे सम' नायमर्थः समर्थः न समानकर्म क्षपकत्वमुभयोरित्यर्थः । 'जावइयं णं भंते !' यावस्त्रं खलु भदन्त ! 'छट्टमत्तिए सपणे णिग्गंथे कम्मं निज्जरेह' षष्ठभक्तक उपवासद्वयकर्त्ता श्रमणो निर्ग्रन्थः कर्म निर्जरयति, 'एवइयं कम्मं निरयेसु नेरइया वाससहस्सेण वा वाससहस्सेहिं वा, वाससयसहस्सेण वा स्ववयंति' एतावत्कं कर्म निरयेषु वर्तमाना नैरयिकाः वर्षसहस्रेण वा वर्षसहस्रव वर्षशतसहस्रेण वा क्षपयन्ति, उभयोः समानत्वं भवति नवेति प्रश्नः । भगवानाह - 'नो इण समट्टे' नायमर्थः समर्थः । 'जावइयं णं भंते !' यावत्कं खलु भदन्त निर्ग्रन्थ थोडे से समय में जितने कर्मों का विनाश कर देता हैं उतने कर्मों का विनाश नरक में वर्तमान नारक जीव क्या एक हजार वर्ष तक में भी कर सकते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'णो इणट्ठे सम' हे गौतम यह अर्थ समर्थ नहीं है, दोनों में कर्मक्षपण के प्रति समानता नहीं है । 'जावइयं णं भंते !' हे भदन्त ! जितने 'कम्मं' कर्मो की 'छट्टभत्तिए समणे निग्गंथे' दो उपवास करने वाला श्रमण निर्ग्रन्थ 'निज्जरेइ' निर्जरा करता है, 'एवइयं कम्मं निरएस नेरइया वाससहस्सेण वा वाससहस्सेहिं वा, वाससघसहस्सेण वा, खवयंति' उतने कर्मों की निर्जरा नरक में वर्तमान नारक जीव एक हजार वर्ष में अनेक हजार वर्षो में या एक लाख वर्ष भर में भी क्या करते हैं? उत्तर में प्रभु कहते हैं-'णो इणट्ठे समट्ठे' हे गौतम! यह अर्थ समर्थ नहीं है । अर्थात् छट्ठ बेला की तपस्या करनेवाला श्रमण निर्ग्रन्थ जितने कर्मों की निर्जरा
અર્થાત્ એક ઉપવાસ કરવાવાળા શ્રમણ નિગ્રંથ થડા સમયમાં જેટલા કર્માના વિનાશ કરે છે. તેટલા કર્માંના વિનાશ નરકમાં રહેલ નારક જીવ શું એક હજાર વર્ષ સુધીમાં પણ કરી શકે છે? તેના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે" णो इट्ठे समट्टे " डे गौतम भा અસમર્થ નથી અર્થાત્ ખન્નેમાં ક્રમ ક્ષણ... સરખાપણું નથી. " जावइयं णं भंते ! " डे लहन्त ! नेटसा 66 कम्म ” કર્માંની "छट्टभत्तिए समणे निमांथे " मे उपवास उरवावाणा
श्रम निर्भथ " निज्जरेइ " निर्भरा वाससहस्सेण वा, वाससहस्सेहि वा, ક્રર્માની નિજશ નરકમાં રહેલ વમાં કે લાખ વર્ષ માં
रे छे. " एवइयं कम्मं निरयेषु नेरइया वाससयस हस्सेण वा નારક જીવ એક હજાર શકે છે ? તેના ઉત્તરમાં
स्ववयंति ” भेटला વર્ષમાં કે હજારા પ્રભુ કહે છે કે
કરી
"जो इणट्ठे समट्टे” हे गौतम! मा अर्थ मरोभर नथी अर्थात मे उपवास
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨