________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १५ उ० १ सू० १९ रेवतीदानसमीक्षा तथाचोक्तमन्यत्रापि - 'अनुमन्ता विशसिता निहन्ता क्रयविक्रयी । संस्कर्ता चोपहर्ता व खादकश्चेति घातकाः
इतिरीत्या अनुमतिमदातुः भक्षयितुश्चापि घातकत्वात् । अथ यादृशानां द्वयर्थ शब्दानां प्रयोगेण एतावत्यो विप्रतिपत्तयः एवं समुपस्थिताः सन्ति तादृशाः कतिपये व्यर्थकाः शब्दाः कोषानुसारेण मदश्यतेयेन भगवत उपर्युक्तमांसानाहार सिद्धान्तव्यवस्था सम्यक्तया सर्वेषामपि विप - चितां हृदयंगमतया बुद्धिपथमारोहेत्
१ आमिष - मांस, गूदा २ मांस, गूदा
औषधि का सेवन भी अनुमोदित नहीं किया तब शरीररक्षा के निमित्त मांस को लाने की आज्ञा शिष्य के लिये देना कोई महत्त्व नहीं रखता है । यहां पर भी ऐसा ही कहा गया है- 'अनुमन्ता विशसिता' इत्यादि ।
७९३
इस रीति से अनुमति देनेवाले को और खाने वाले को भी दोनों को भी घातक माना गया है ।
अब जैसे द्व्यर्थक शब्दों के प्रयोग से इतने विवाद उपस्थित हुए हैं ऐसे कितनेक द्वयर्थक शब्द कोष के अनुसार दिखलाये जाते हैंकि जिससे भगवान् ने उपर्युक्त मांसाहार नहीं किया यह सिद्धान्त की व्यवस्था अच्छी प्रकार से समस्त बुद्धिमानों के बुद्धि में उत्तर जावे(१) आमिष - मांस, गूदा । (२) मांस- मांस, गूदा ।
પ્રભુ જો દૃઢની રક્ષાને નિમિત્ત માંસ લાવવાની શિષ્યને આજ્ઞા આપે, તે વાત જ માની શકાય એવી લાગતી નથી. અહી પણ એવુ' જ કહેવામાં मान्छे अनुमन्ता विशस्विता " हत्याहि मा रीते अनुभति हेनारने તથા ખાનારને, અન્નેને ઘાતક માનવામાં આવ્યા છે,
અહી દ્વિઅર્થી શબ્દોના પ્રયોગને કારણે આટલા બધા વાદિવાદ ઉત્પન્ન થયા છે, તેથી અહીં કેટલાક દ્વિઅંથી શબ્દોના અર્થ શબ્દકોષને આધારે આપવામાં આવે છે. આ પ્રકારના દ્વિઅર્થી શબ્દોના અર્થ સમજવાથી બુદ્ધિમાન પુરુષાના મગજમાં એ વાત જરૂર ઉતરી જશે કે મહાવીર પ્રભુએ ઉપયુક્ત માંસાહારનું સેત્રત કર્યુ ન હતું—
C.
(१) आमिष - मांस, इमोनो गर्ल (२) मांस - भांस मोनो गर्भ
भ० १००
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
