________________
३०४
भगवतीसूत्रे तीत्यर्थः, तत्र सनत्कुमारमाहेन्द्रयोः षट्शतयोजनानि प्रासादस्योच्चत्वं भवति, ब्रह्मान्तकयोः सप्तशतयोजनानि, शुक्रसहस्रारयोरष्टशतयोजनानि, आनतपाणतेन्द्रस्य, आरणाच्युतेन्द्रस्य च नवश योजनानि प्रासादस्योच्चत्वं भवतीति भावः । भगवान् प्रकृनार्थमुपसंहरन्नाह-'तत्य णं गोथमा ! अच्चुए देविदे देव. राया दसहि सामाणियसाहस्सीहिं जाब विहरइ सेसं तं चेव' हे गौतम ! तत्र है-सनत्कुमार और माहेन्द्र के विमान ६ सौ योजन ऊँचे हैं, इसलिये इनके प्रासाद की ऊँचाई भी ६ सौ योजन की है। विस्तार ऊचाई से
आधा है। ब्रह्म और लान्तक के विमान ७ सौ योजन ऊँचे हैं, इस लिये इसके प्रासाद भी सात सौ योजन ऊँचे हैं। विस्तार इनका ऊचाई से आधा है। शक और साहस्त्रार के विमान आठ सौ योजन उँचे हैं, इसलिये उनके प्रासाद भी आठ सौ योजन की ऊँचाईवाले हैं-विस्तार इनका ऊँचाई से आधा हैं। आमत और प्राणतेन्द्र के विमानों की ऊंचाई ९ सौ योजन की हैं, इसलिये इनके प्रासाद भी ९ सौ योजन के ऊँचे हैं। विस्तार इनका ऊँचाई से आधा है। इसी प्रकार से आरण अच्युतेन्द्र के विमानों की ऊँचाई भी ९ सौ योजन की है और इतने ही ऊँचे इनके प्रासाद हैं । तथा विस्तार इनका ऊँचाई से आधा है। 'तत्य णं गोयमा ! अच्चुए देविंदे देवराया दसहिं सामाणियसाह પ્રાસાદ ૯૦૦ જન ઊંચે છે અને તેનો વિસ્તાર ૪૫૦ એજનને છે. આ પ્રાસાદની આ પ્રકારની ઉંચાઈ આદિ કહેવાનું કારણ એ છે કે-સનકુમાર અને મહેન્દ્રનાં વિમાન ૬૦૦-૬૦૦ એજન ઉંચાં છે, તેથી તેમના વિકર્વિતા પ્રાપ્રાદની ઉંચાઈ પણ ૬૦૦ જનની સમજવી જોઈએ તે પ્રાસાદને વિસ્તાર ઉંચાઈથી અર્ધા–૩૦૦ એજનને સમજ બ્રહ્મ અને લાન્તક વિમાન ७००-७०० यानयां छ. तेथी मना विवित मासा ५५ ७००-७००
જનની ઉંચાઈના છે. તે પ્રાસાદનો વિકતાર ઉંચાઈથી અધે-૩૫૦ પેજનને સમજ શકે અને સડસારનાં વિમાનની ઉંચાઈ ૮૦૦-૮૦૦ ચોજનની હોવાથી તેમના પ્રસાદની ઊંચાઈ પણ ૮૦૦-૮૦૦ જન અને વિસ્તાર ૪૦૦૪૦૦ જન સમજ આનત અને પ્રાણન્દ્રનાં વિમાનની ઉંચાઈ ૯૯૦-૯૦૦ જનની કહી છે, માટે તેમના પ્રાસાદની ઉંચાઈ પણ ૦૦-૦૦ એજન અને વિસ્તાર ૪૫-૪૫૦ જન સમજ એજ પ્રમાણે અમ્યુદ્રિનાં વિમાનની ઉંચાઈ પણ ૯૦૦ જનની હોવાથી વિમુ
દ્વારા નિર્મિત પ્રાસાદની ઉંચાઈ ૯૦૦ જનની અને તેને વિસ્તાર ૪૫૦ જનને સમજાવે છે કે,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
