________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका ० १४ ३०६ सू० ३ वैमानिकदेव कामभोग निरूपणम् ३०३ विशेषस्तु यो यावान् यस्य देवस्य परिवारो भवति, स तावान् तस्य देवस्य परिवारो भणितव्यः । ' पासाय उच्चत्तं जं सएस सएस कप्पे त्रिमाणाणं उच्चत्तं अद्धं वित्थारो जाव' सर्वेषां प्रासादोच्चत्वं प्रासादानामुच्चत्वम् - उच्छ्रायः, यत् - यावत् परिमाणम् स्वेषु स्वेषु कल्पेषु विमानानामुच्चत्वं प्रतिपादितं तावत्परिमाणं बोध्यम्, अद्धर्द्ध तदुद्विमानानाम् उच्चत्वस्य अर्द्धार्दो विस्तारस्तेषां प्रासादो बोध्यः यावत् - यावत्पदेन आरणपर्यन्तं ग्राह्यम् । अथान्तिमस्य तत्प्रदर्शयितुमाह-' अच्चुयस्स नवजोयणसयाई उडूं उच्चत्तेणं, अद्धपंयमाई जोयणसयाई विक्रंखभेणं' अच्युतस्य नवयोजनशतानि ऊर्ध्वम् उच्चत्वेन, प्रासादो भवति, अथ चार्द्धपश्चमानि - सार्द्धचत्वारि योजनशतानि विष्कम्भेण विस्तारेण प्रासादो भवजो जस्स परिवारो सो तस्स भागिव्वो' परन्तु विशेषता ऐसी है कि सब का परिवार एकसरीखा नहीं है अतः जिसका जितना परिवार है उतना परिवार उस उस की वक्तव्यता में कहना चाहिये । 'पासाथ उच्चतं ज सर कप्पे विमाणा उच्चत्तं अद्धद्ध वित्थारो जाव' तथा जिस २ कल्प में विमानों की जितनी २ ऊँचाई है, उतनी २ ऊँचाई वहां के प्रासादों की कहनी चाहिये । तथा उँचाई से आधा इनका विस्तार है ऐसा जानना चाहिये । विमान और प्रासादों की ऊँचाई आदिका यह कथन आरण देवलोक तक ही यहां कहा गया है यही बात यावत्पद से प्रकट की गई है । अन्तिम जो अच्युत देवलोक है-उस विषयक कथन 'अच्चु यस्स नवजोयणसवाई उड्ड उच्चतेगं अद्धपंचमाई जोगणसवाई विक्खभेणं' अच्युत का प्रासाद नौ सौ योजन ऊँचा है, और उसका विस्तार साडे चार सौ योजन का है तात्पर्य इस प्रासाद संबंधी कथन का ऐसा
सभवी. " नत्ररं जो जस्स परिवारो म्रो तस्स भाणियव्वो" परन्तु भा કથનમાં એટલી જ વિશેષતા છે કે આ બધા દેવેન્દ્રોના પરિવાર એક સરખા નથી જેના જેટલે પિરવાર હાય, એટલે પરિવાર અહી તેમની વક્તવ્યતામાં
वले. " पास्राय उच्चत्तं जं सएसु सरसु कप्पेसु विमाणानं उच्च्चत्तं अद्धद्धं वित्थारो जाव" तथा मे ने उदयभां विमानानी भेटली भेटली या છે, એટલી એટલી જ અહી' પ્રાપ્તાદોની ઉઉંચાઈ કહેવી જોઇએ તથા તે પ્રાસાદેની ઉંચાઈ આદિનું આ કથન સ્મરણુ દેવલેાક પન્તના દેવલેકા માટે જ અહી' પ્રકટ થયુ છે. એજ વાત યાવત્'' પદ્મ વડે વ્યક્ત થઈ છે. હવે अन्तिम अभ्युत देवसेना विषयमा उथन ४२वामां आवे छे - "अच्चुयरस नवजोयणमयाई उड्ड उच्चत्तेणं अद्धपंचमाई जोयणसयाई विक्खंभेणं" अभ्युतना
66
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
