________________
भगवतीसूत्रे कस्तेषामशुभानां पुद्गलानां प्रक्षेपणतया यक्षावेशमुन्मादं प्राप्नुयात् , मोहनीयस्य च कर्मण उदयेन मोहनीयमुन्मादं प्राप्नुयात् इत्युक्तम् , तथैव अत्रापि पृथिवीकायिकादिमनुष्यपर्यन्तेषु वक्तव्यमिति फलितम् । 'वाणमंतरजोइसियवेमाणियाणं जहा असुरकुमाराणं' वानव्यन्तरज्योतिषिकवैमानिकानां तु उन्मादो यथा असुरकुमाराणां प्रतिपादितस्तथैव प्रतिपत्तव्यः, तथाचात्रापि " नवरंदेवो वा स वानव्यन्तरायपेक्षया महर्द्धिकतरः अशुभान् पुद्गलान् प्रक्षिपेत् " इत्यायभिलापोऽवसेयः ॥ सू० १॥
देवानां वृष्टिकायकरणवक्तव्यता। मूलम्-"अस्थि गं भंते! पज्जन्ने कालवासी बुट्रिकायं पकरेइ ? हंता, अस्थि , जाहे णं भंते! सके देविंदे देवराया बुट्रिकार्य काउकामे भवइ से कहमियाणी पकरेइ ? गोयमा! ताहे चेव णं से सके देविंदे देवराया अभितरपारिसए देवे सहावेइ तए घे नैरयिक यक्षावेशरूप उन्माद को प्राप्त करते हैं, तथा मोहनीय कर्म के उदय से वे मोहनीयजन्य उन्माद को प्राप्त करते हैं, ऐसा कहा है उसी प्रकार का कथन यहां पर भी पृथिवीकायिक से लेकर मनुष्य तक में करना चाहिये । 'वाणमंतरजोइसियवेमाणियाणं जहा असुरकुमाराणं' तथा जैसे असुरकुमारों में उन्माद विषयक कथन किया गया है, उसी प्रकार से उन्मादविषयक कथन वानव्यन्तरों में ज्योतिषिकों में और वैमानिकों में करना चाहिये । इस प्रकार यहां पर वानध्यन्तरादिक की अपेक्षा 'जो महद्धिकतर देव होता है वह उनमें अशुभपुद्गलों को प्रक्षिप्त कर देता है' इत्यादि अभिलाप कहना चाहिये।मु०१॥ યક્ષાવેશ રૂપ ઉન્માદને અનુભવ કરે છે, તથા મોહનીય કર્મના ઉદયને લીધે તેઓ જેમ મેહનીયકર્મજન્ય ઉન્માદને અનુભવ કરે છે, એ જ પ્રમાણે પૃથ્વીકાયિકથી લઈને મનુષ્ય પર્યંતના જીવોમાં પણ એવા જ કારણોને सी भन्ने प्रश्न महिना सदमा २3 छ. “ वाणमंतर जोइसिय वेमाणियाणं जहा असुरकुमाराणं" २ ४थन मसु२शुभाशना माहना विषयमा કરવામાં આવ્યું છે, એવું જ કથન વાનવ્યંતર, તિષિક અને વૈમાનિકેના ઉન્માદના વિષયમાં પણ સમજવું અહીં વાનગૅતર આદિ કરતાં અધિક મહદ્ધિક દેવ દ્વારા તેઓમાં અશુભપુનું પ્રક્ષેપણ થવાને કારણે તેમનામાં યક્ષાવેશ રૂપ ઉન્માદ ઉત્પન્ન થાય છે એમ સમજવું સૂ૦૧
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૧
