________________
६८०
भगवतीसूत्रे मर्मास्तिकायस्यापि प्रतिपत्तव्यम् । गौतमः पृच्छति-'जस्थ णं भंते . एगे आगा. सस्थिकायपर से ओगाढे तत्थ केवया धम्मस्थिकायपएसा ओगाहा ?' हे भदन्त ! यत्र खलु एक आकाशास्तिकायप्रदेश अत्रगाढ स्तन कियन्तो धर्मास्तिकायपदेशाः अवगाढा भवन्ति ? भगवानाह-'सिय ओगाढा, सिय नो भोगाढा जई ओगाढा एक्को' हे गौतम! तत्र धर्मास्तिकायप्रदेशाः स्यांत-कदाचित, अब. गाढा भवन्ति, स्यात्- कदाचित् नो अवगादा भवन्ति, यदा अवगाढा भवन्ति तदा एक एव धर्मास्तिकायप्रदेशोऽवगाढो भवति, आकाशस्य लोकालोकरूपत्वाद प्रदेश अवगाढ है, वहां पर अद्ध समय कदाचितू अवगाढ होते भी हैं और कदाचित् नहीं भी होते हैं-यदि वे वहां पर अवगाढ होते हैं तो अनन्तमात्रा में ही होते हैं। ___ अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसे पूछते हैं-'जत्य णं भंते ! एगे आगसस्थिकायपएसे ओगाढे, तत्य केवड्या धम्मस्थिकायपएसा ओगाढा' हे भदन्त ! जहां पर एक आकाशास्तिकायप्रदेश अवगाढ़ है वहां पर धर्मास्तिकाय के कितने प्रदेश अवगाढ हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं'सिय ओगाढा सिय नो भोगाढा एक्को' हे गौतम ! वहां पर धर्मास्तिकायके प्रदेश कदाचित् अवगाढ हैं भी और कदाचित् अवगाढ नहीं भी हैं यदि वहां पर धर्मास्तिकाय प्रदेश अवगाढ होते हैं तो धर्मास्तिकाय का एक प्रदेश ही वहां अबगाढ होता है, क्योंकि लोकालोक स्वरूप आकाश होता है और धर्मास्तिकाय का अवगाढ लोकालाश में है-अलोकाकाश में છે, જ્યાં અધર્માસ્તિકાયને એક પ્રદેશ અવગાઢ છે, ત્યાં અદ્ધાસમયે કયારેક અવગાઢ હોય છે અને ક્યારે અવગાઢ હેતા નથી જે તેઓ તે સ્થાન પર અવગાઢ હોય છે તે અનંત રૂપે જ હોય છે.
गौतम स्वाभीन। प्रश्न-“ जत्थ णं भंते ! एगे आगासस्थिकायपरसे ओगाढे, तत्थ केवइया धम्मस्थिकायपएसा ओगाढा ?" . साप ! यो : माશાસ્તિકાયપ્રદેશ અવગાઢ હોય છે, તે પ્રદેશ પર કેટલા ધમસ્તિકાય. પ્રદેશે અવગાઢ હોય છે ?
महावीर प्रभुन। उत्तर-"सिय ओगाढा, सिय नो ओगाढा, जइ ओगाढा एक्को" गौतम ! Atuledय प्रशना साना स्थान ५२ यारे ધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશ અવગાઢ હોય છે અને કયારેક અવગાઢ હોતા નથી જે અવગાઢ હોય છે તે ધર્માસ્તિકાયને એક જ પ્રદેશ ત્યાં અવગાઢ હોય છે. કારણ કે કલેક રૂપ આકાશ હોય છે અને ધર્માસ્તિકાયને અવગાઢ કાકાશમાં જ છે-અકાકાશમાં નથી કારણ કે અલકાકાશમાં ધર્માસ્તિકા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦