________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १३ उ० ४ सू० २ स्पर्शद्वारनिरूपणम् ५८१ तृतीयस्याः वालुकापभायाः पृथिव्या नरकादिविषये, द्वितीयस्याः शर्कराप्रभायाः पृथिव्या नरकादिविषये, प्रथमायाः रत्नप्रभायाः पृथिव्याः नरकादिविषये च वक्तव्यता पूर्वोक्तवदेव स्वयमूहनीया, अन्तिममालाकमाह-जो तथा शर्करामभायाः पृथिव्या नैरपिका महर्दिकतराः, महाद्युतिकतराश्च सन्ति, यथा रत्नमभायाः पृथिव्या नैरयिकाः महद्धिकतराः, महद्युतिकतराश्च भान्ति, अपितु अल्पर्दिकतराः, अल्पद्युतिकतराश्च भवन्ति शर्करामभा नैरयिका इत्यर्थः ॥ सू० १॥
'नेरइय' इति प्रथमं द्वारं समाप्तम् ।
स्पर्शदारवक्तव्यता मूलम्-रयणप्पभा पुढवि नेरइया णं भंते ! केरिसयं पुढवि फासं पच्चणुभवमाणा विहरंति? गोयमा! अणि, जाव अमणामं एवं जाव अहे सत्तमपुढविनेरइया, एवं आउफासं, एवं जाव वणस्सइफासं॥सू० २॥
छाया-रत्नप्रभा पृथिवी नैरयिकाः खलु भदन्त ! कीदृशं पृथिवीस्पर्श प्रत्यनुभवन विहरन्ति ? गौतम ! अनिष्टं यावत्-अमनोऽमम्-एवं यावत्-अधः सप्तमपृथिवी नैरयिकाः, एवम् अप्स्पर्शम् , एवं यावत् वनस्पतिस्पर्शम् ।। सू० २॥ तृतीयवालुकापृथिवी के नरकादि के विषय में, द्वितीय शर्कराप्रभा पृथिवी के नरकादि के विषय में और रत्नप्रभापृथिवी के नरकादि के विषय में वक्तव्यता अपने आप समझनी चाहिये । अन्तिम अभिलाप कैसा होगा ? सो इसके लिये कहा गया है कि-शर्करामभापृथिवी के नैरयिक ऐसे महर्द्धिकतर और महाधुतिकतर नहीं होते है। जैसे कि रत्नप्रभापृथिवी के नैरयिक महर्द्धिकतर और महाद्युतिकतर होते हैं। इस प्रकार शर्कराप्रभा के अल्पर्द्धिक और अल्पातिक नैरयिक हैं ॥१॥
प्रथम नैरयिक द्वार समाप्त । કાવાસાદિના વિષયમાં, બીજી શરામભાના નરકાવાસાદિના વિષયમાં અને પહેલી રત્નપ્રભાના નરકાવાસાદિના વિષયમાં પણ કથન પિતાની જાતે જ સમજી લેવું. હવે છેલ્લે અમિલાપ પ્રકટ કરવામાં આવે છે-“શર્કરા ખભા પૃથ્વીના નારકે રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નારકો જેટલી મહાદ્ધિવાળા અને મહાતિવાળા હોતા નથી. તેઓ રત્નપ્રભાના નારકે કરતાં અલપઝદ્ધિવાળા અને અલપતિવાળા હોય છે. સૂ૦૧
॥ प्रथम नैयिार समाप्त ॥
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
