________________
५५०
भगवतीसूत्रे हे भदन्त ! कति खलु अनुत्तरविमानाः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह-'गोयमा ! पंच अणुताविमाणा पण्णत्ता' हे गौतम ! पञ्च अनुतरविमानाः प्रज्ञप्ताः, गौतमः पृच्छति-'ते णं भंते ! किं संखेज्जवित्थडा, असंखेन्जवित्थडा ?' हे भदन्त ! ते खलु पञ्चानुत्तरविमानाः किं संख्येयविस्तृताः सन्ति ? किं वा असंख्येयविस्तृताः सन्ति ? भगवानाह-'गोयमा ! संखेज्जवित्थडे य, असंखेज्जवित्यडा य हे गौतम ! पश्चानुत्तरविमानेषु एकः संख्येयविस्तृतश्च अस्ति, अन्ये असंख्ये विस्तृताश्च सन्ति तत्र मध्यमः संख्यातविस्तृतो वर्तते योजनलक्षप्रमाणत्वात् गौतमः पृच्छति__ अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं 'कइ णं भंते ! अणुत्तरवि. माणा पण्णत्ता हे भदन्त ! अनुत्तर विमान कितने कहे गये हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! पंच अणुत्तरविमाणा पण्णत्ता' हे गौतम ! अनुत्तरविमान पांच कहे गये हैं। अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'ते णं भंते ! कि संखेज्जविस्थडा, असंखेज्जविस्थडा' हे भदन्त ! ये पांच अनुत्तरविमान संख्यात योजन विस्तारवाले हैं, या असंख्यातयोजन विस्तारवाले हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं'गोयमा ! संखेज्जविस्थडे य असंखेज्जवित्थडा य' हे गौतम ! ये पांच अनुत्तर विमानो में से एक अनुत्तरविमान संख्यालयोजन विस्तार वाला है और शेष असंख्यातयोजन विस्तारवाले हैं। अर्थात् इनमें जो मध्यम विमान है वह एक लाख योजन प्रमाण होने से संख्यात. योजनप्रमाणवाला कहा गया है। अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा
गौतम स्वामीना प्रश्न-“ कइ णं भंते ! अणुत्तरविमाणा पण्णत्ता ?" ભગવદ્ ! અનુત્તર વિમાને કેટલાં કહ્યાં છે?
महावीर प्रभुन। उत्तर-“ पंच अणुत्तरविमाणा पण्णत्ता" गौतम ! અનુત્તર વિમાને પાંચ કહ્યાં છે?
गौतम स्वाभान प्रश्न-" ते णं भंते ! किं संखेज्जवित्थडा, असंखेज्जविस्थडा, सावन् ! ते पाय अनुत्तर विमान से ज्यात या नना विस्ता२. વાળ છે, કે અસંખ્યાત જનના વિસ્તારવાળાં છે ?
मारवीर प्रसन। उत्त२-"गोयमा! संखेज्जवित्थडे य, असंखेज्जवित्थडा ” હે ગૌતમ! પાંચ અનુત્તર વિમાનોમાંનું એક અનુત્તર વિમાન સંખ્યાત એજનના વિસ્તારવાળે છે અને બાકીના ચાર અસંખ્યાત એજનના વિસ્તાર વાળાં છે. એટલે કે તેમાં જે મધ્યમ વિમાન છે તે એક લાખ જનના વિસ્તારવાળું હોવાથી તેને સંખ્યાત એજનના વિસ્તારવાળું કહ્યું છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦