________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १३ उ० १ सू० १ पृथिव्यादिनिरूपणम् ४६९ एवं जाव लोभकसाई, सोइंदियउवउत्ता ण उबटुंति, एवं जाव फासिदियोवउत्ता न उबदृति, जहण्णेणं एको वा, दो वा, तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा नो इंदियोवउत्ता उबटुंति, मणजोगी न उवदंति, एवं वइजोगी वि, जहण्णेणं एको वा, दो वा तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा कायजोगी उबटुंति, एवं सागारोव उत्ता, अणगारोवउत्ता॥सू०२॥
छाया-अस्याः खलु भदन्त ! रत्नप्रभायाः पृथिव्याः त्रिंशति निरयावासशतसहस्रेषु संख्येयविस्तृतेषु नरकेषु एकसमयेन कियन्तो नैरयिका उद्वर्तन्ते ? कियन्तः कापोतलेयाः उद्वर्तन्ते ? यावत् कियन्तः अनाकारोपयुक्ता उद्वर्तन्ते ? गौतम ! अस्याः खलु रत्नपभायाः पृथिव्याः त्रिंशति निरयावासशतसहस्रेषु संख्येयविस्तृतेषु नरकेषु एकसमयेन जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा उत्कृष्टेन संख्येयाः नैरथिका उद्वर्तन्ते, एवं यावत् संज्ञिनः, असंझिनो नोद्वर्तन्ते, जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येया भवसिद्धिका उद्वर्तन्ते, एवं यावत श्रुतज्ञानिनः, विभङ्गज्ञानिनो नोद्वर्तन्ते, चक्षुदर्शनिनो नोद्वर्तन्ते, जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येयाः अचक्षुर्दशनिन उद्वर्तन्ते, एवं यावत् लोभकपायिणः श्रोत्रेन्द्रियोपयुक्ताः नोद्वर्तन्ते, एवं यावत्-स्पर्शनेन्द्रियोपयुक्ता नोद्वर्तन्ते, जघन्येन एको बा, द्वौ वा, त्रयो बा, उत्कृष्टेन संख्येया नोइन्द्रियोपयुक्ता उद्वर्तन्ते, मनोयोगिनो नोद्वर्तन्ते, एवं वचोयोगिनोऽपि, जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येयाः काययोगिन उद्वर्तन्ते, एवं साकारोपयुक्ताः अनाकारोपयुक्ताः ॥ २॥
टीका-अथ रत्नपमा नायिकाणामेवोद्वर्तनां प्ररूपयितुमाह-' इमीसे गं' इत्यादि, 'इमीसे गं भंते ! रयणप्पभाए पुढवीए तीसाए निरयावाससयसहस्सेसु
'इमीसे णं भंते ! इत्यादि।
टीकार्थ-सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा नैरथिक जीवों की उद्वर्तना की प्ररूपणा की है इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-'इमीसे णं भंते !
“ इमीसे णं भंते !" त्याह
ટીકાથ–સૂત્રકારે આ સૂત્રમાં નારકેની ઉદ્વર્તાનાની પ્રરૂપણ કરી છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને એ પ્રશ્ન પૂછે છે 3-" इमीसेण भंते ! रयणप्पभाए पुढबीए तीसाए निरयावाससयसहस्सेसु संखे
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦