________________
३३२
भगवतीसूत्रे
पृच्छति - हे भदन्त ! भव्यद्रव्यदेवाः खलु अनन्तरम् - भव्यद्रव्य देवभवानन्तरम्, उद्वृत्त्य, कुत्र गच्छन्ति ? कुत्र उपपद्यन्ते ? जायन्ते ? तदेव विशदयति- 'किं नेरइस उववज्जंति, जाव देवेसु उत्रवज्जंति ?' किं नैरयिकेषु उपपद्यन्ते ? यावत्किंवा पृथिव्याद्ये केन्द्रियादिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेषु उपपद्यन्ते, किंवा मनुष्येषु उपपद्यन्ते ? किंवा असुरकुमारादि भवनवासिषु उपपद्यन्ते ? किंवा वानव्यन्तरेषु उपपद्यते ? किंवा ज्योतिषिकेषु उपपद्यन्ते ? किंवा वैमानिकदेवेषु उपपद्यन्ते ? किंवा नवग्रैवेयकादि देवेषु उपपद्यन्ते ? भगवानाह - 'गोयमा ! नो नेरइएस उववज्जैति, णो तिरिक्खजोणिएस, णो मणुस्सेसु उववज्जंति, देवेसु उववज्जंति' हे गौतम ! भव्यद्रव्यदेवाः खल नो नैरयिकेषु उपपद्यन्ते, नो तिर्यग्योनिकेपु द्रव्यदेव हैं - वे अपने भव्यद्रव्यदेव के भव को छोड़ते ही कहां पर जाते हैं ? कहाँ पर उत्पन्न होते हैं ? ' किं नेरइएस उववज्जंति, जाव देवेसु उवज्जंति' क्या वे नैरयिकों में उत्पन्न होते हैं ? किं वा पृथिवी कायिकादि रूप एकेन्द्रिय से लेकर द्वीन्द्रिय, तेइन्द्रिय, चौइन्द्रिय एवं पंचेन्द्रि पतिर्यञ्चों में उत्पन्न होते हैं ? या मनुष्यों में उत्पन्न होते हैं ? या असुर कुमारादि भवनवासियों में उत्पन्न होते हैं ? या वानव्यन्तरों में उत्पन्न होते हैं ? या ज्योतिषिकों में उत्पन्न होते हैं ? या वैमानिक देवों में उत्पन्न होते हैं या नवग्रैवेयक आदि देवों में उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! नो नेरइएस उववज्जंति, णो तिरिक्खजोगिएसु, णो मणुस्सेसु उववज्जंति, देवेसु उबवज्जंति' हे गौतम! भव्यद्रव्यदेव नैरथिकों में उत्पन्न नहीं होते हैं, न तियेचों में उत्पन्न
હું ભગવન્! ભવ્યદ્રષદેવા પેાતાના ભવ્યદ્રદેવના ભવને છેડીને (તે ભવન્તુ आयुष्य ५३ रीने) म्यां भय छे ? म्यां उत्पन्न थाय छे ? " किं' नेरse उववज्जति जाव देवेसु उववज्जंति ?” शु तेथे नारीभां उत्पन्न थाय छे ? અથવા પૃથ્વીકાયિક આદિ એકેન્દ્રિયાથી લઈને દ્વીન્દ્રિય, ત્રીન્દ્રિય, ચતુરિ ન્દ્રિય અને પચેન્દ્રિયતિય ચામાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે મનુષ્યેામાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે ભવનપતિ દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે વાનભ્યંતર દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે જન્મ્યાતિષિક દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે વૈમાનિક દેવામાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે ચૈવેયકમાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે પાંચ અનુત્તર વિમાનામાં ઉત્પન્ન થાય છે?
महावीर अलुना उत्तर--" गोयमा ! नो नेरइरसु उअवज्जेति णो तिरिक्खजोणिएसु, णो मणुस्सेसु उववज्जेति देवेसु उववज्र्ज्जति " हे गौतम! लव्य - દ્રવ્યદેવે નારકામાં પણ ઉત્પન્ન થતા નથી, તિર્યંચામાં પશુ ઉત્પન્ન થત ।
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
