________________
१३२
भगवतीसूत्र सर्वेषु जीवेषु वचःपुद्गलपरिवर्ताः अतीताः अनागताश्च वक्तव्याः, इति सूचयन्नाह'जाव वेमाणियाणं वेमाणियत्ते केवइया आणापाणुपोग्गलपरियट्टा अईया?' यावत्पूर्वोक्तानां नैरयिकादीनां वैमानिकानां च वैमानिकत्वे - नैरयिकत्वादिवमानिकत्व पर्यन्ते कियन्तः आनपाणपुद्गलपरिवर्ताः अतीताः ? 'अणंता' अनन्ताः अतीताः, 'केवइया पुरेक्खडा' कियन्तः पुरस्कृताः भविष्यन्तः सन्ति ? भगवानाह-'अणंता' अनन्ताः आनमाणपुद्गलाः भविष्यन्तः सन्ति ।मु० २।।
____ औदारिकपुद्गलपरावर्तानां निवर्तनाकालवक्तव्यता ।
मूलम्-"से केणट्रेणं भंते ! एवं वुच्चइ-ओरालियपोग्गलपरिय?? ओरालियपोग्गलपरिय?? गोयमा! जं णं जीवेणं न्द्रियों को छोड़कर बीन्द्रियादिक सब जीवों में पाये जाते हैं, इसलिये अतीत अनागता दोनों प्रकार के वचःपुद्गलपरिवर्त द्वीन्द्रियादिक सब जीवों में कहना चाहिये। इसी बात को सूचित करते हुए मूत्रकार प्रश्नोत्तर के रूप में इस प्रकार से कहते हैं-'जाव वेमाणियाणं वेमाणियत्ते केवइया आणापाणुपोग्गलपरियहा अईया' नैरयिक भव से लेकर वैमानिकभव तक के जीवों में अतीत आनप्राणपुद्गलपरिवर्त कितने हैं ? तो इसके उत्तर में कहा गया है कि अतीत आनप्राणपुद्गलपरिवर्त नैरयिकभव से लेकर वैमानिक भव तक के सब जीवों में अनन्त हैं, 'केवढ्या पुरेक्खडा' तथा आगे होनेवाले ऐसे भावि काल संबंधी आनप्राणपुद्गल. परिवत कितने हैं ? तो इसके उत्तर में कहा गया है कि 'अणंता' भवि. ज्यत्काल संबंधी आनप्राणपुदूगलपरिषर्त सब जीवों में अनन्त हैं ।।सू०२॥ સમસ્ત જીવોમાં વચઃ પુગલ પરિવર્તને સદભાવ રહે છે તેથી હીન્દ્રિયાદિક સમસ્ત છમાં ભૂત અને ભવિષ્યકાલીન વચઃપુદ્ગલ પરિવર્તનું કથન કરવું જોઈએ એજ વાતને સૂચિત કરવા માટે સૂત્રકારે નીચેના પ્રશ્નોત્તર આપ્યા છે
"जाय येमाणियाणं वेमाणियत्ते केवइया आणापाणुपोग्गलपरियट्टा अईया?" નારકથી લઈને વૈમાનિક પર્યન્તના ભવવાળા એ કેટલા આપાણુ યુદ્ગલપરિવર્ત કરી ચુકયા છે? ઉત્તર-નારક ભવથી લઈને વૈમાનિક પર્યરતના ભવવાળા સમસ્ત જી અનંત આનપ્રાણ પુદ્ગલ પરિવર્તન કરી ચુક્યા છે. " केवइया पुरक्खडा ?" उ लगवन! ना२४ । लविष्यमा ९l माना पसल परिवत ४२ ? उत्तर-" अणंता" समरत व भविष्यमा અનંત આનપ્રાણ પુદ્ગલ પરિવર્તકરશે. સૂ૦૨
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
