________________
प्रमेrचन्द्रिका टीका श० ११ उ० ११ सू० ४ सुदर्शनचरित निकषणम्
४८५
,
19
छः, आरोग्यतुष्टिदीर्घायुः कल्याणमङ्गलकारकः खलु त्वया देवि ! स्वप्नो दृष्टः, अर्थलाभ देवानुप्रये ! भोगलाभो देवानुप्रिये ! पुत्रलाभो देवानुप्रिये ! राज्यलामो देवानुमिये । एवं खलु त्वं देवानुप्रिये ! नवानां मासानां बहुपतिपूर्णानाम्, अष्टमान रात्रिंदिवानां व्यतिक्रान्तानाम्, अस्माकं कुल केतु कुलपर्वतम् कुलावर्तकं, कुलतिलकं, कुलकीर्तिकर, कुलानन्दकरं कुलयशस्करम्, कुलाधारम्, कुलपादपं, कुलवर्द्धनकरम्, सुकुमारपाणिपादम्, अहीन प्रतिपूर्ण पश्चेन्द्रिय शरीरम्, यावत् शशिसौम्याकारं कान्तं प्रियदर्शनम्, सुरूपम्, देवकुमारसमप्रभं, दारकम् प्रजनयिष्यसि, सोऽपि च खल्ल दारकः उन्मुक्तबालभावो विज्ञातपरिणतमात्रो यौवनकमनुप्राप्तः, शूरो वीरः विक्रान्तः विस्तीर्णविपुलबलवाहनः राज्यपतिः राजा भविष्यति, स उदारः खलु स्वया यावत् स्वप्नो दृष्टः, आरोग्यतुष्टि यावत् मङ्गलकारकः खलु त्वया देवि ! स्वप्नो दृष्टः इति कृत्वा प्रभावतीं देवीं ताभिः इष्टाभिः यावत् वल्गूभिः द्वितीयमपि, तृतीयमपि अनुबृंहयति । ततः खलु सा प्रभावती देवी बलस्य राज्ञः अन्तिकात् एतमर्थे श्रुत्वा निशम्य हृष्टतुष्ट करतलयावत् एवम्-अवादीत्-एवमेतत् देवानुमियाः । तथैतत् देवानुप्रियाः । अवितथमेतत् देवानुमियाः ! असंदिग्धमेतत् देवानुप्रियाः ! इष्टमेतत् देवानुमियाः ! प्रतीष्टमेतत् देवानुमियाः ! इष्टमतीष्टमेतत् देवानुप्रियाः । तत् यथैतत् यूयं वदथ इति कृत्वा तं स्वप्नं सम्यक् प्रतीच्छति, प्रतीष्य बलेन राज्ञा अभ्यनुज्ञाता, सती नानामणिरत्न भक्तिचित्रात् भद्रासनात् अभ्युत्तिष्ठति, अभ्युत्थाय अत्वरितमचपलम् यावत् गत्या यत्रैव स्वकं शयनीयं तत्रैवोपागच्छति, उपागत्य शयनीये निषीदति निषय एवमवादीत् मा मम स उत्तमः प्रधानः मङ्गलः स्वप्नः अन्यैः पापस्वप्नैः प्रतिहन्यताम् इतिकरवा देवगुरु जनसम्बद्राभिः प्रशस्ताभिः मङ्गल्याभिः धार्मिकीभिः कथाभिः स्वप्नजागरणं प्रतिजागती प्रतिजाग्रती विरति ||४||
टीका - इतः पूर्व पल्योपमसागरोपमयोः प्ररूपितत्वेन तयोश्चातिप्रचुरकालतया क्षयमसंभावयन् सुदर्शनः पृच्छति - 'अस्थि भंते! एएसि पलियोक्मसागरीसुदर्शन चरितवक्तव्यता
'अस्थि ण भंते! एएसिं पलिओवमसागरोवमाण ' इत्यादि । टीकार्थ- सूत्रकार ने इससे पहिले पल्योपम और सागरोपम की प्ररूपणा की है। इन में काल की अति प्रचुरता का कथन सुनकर खुद
સુદર્શન ચરિત્ર
" अत्थि णं भंते! एएसि पहिओवम सागरोवमाणं" इत्याहि
ટીકા-ચેાથા સૂત્રમાં સૂત્રકારે પત્યેાપમ અને સાગરોપમની પ્રરૂપણા કરી છે. તેમાં કાળની અતિ પ્રચુરતાનું કથન સાંભળીને સુદર્શન શેઠે એવુ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯
