________________
भगवतीखने सन्ति रसादि पर्यवाः, नैव सन्ति अगुरुकलघुकपर्यवाः, अगुरुलघुपर्याययुक्तद्रव्याणां पुद्गलानां तत्राभावात्, किन्तु अगुरुकलघुकगुणैः संयुक्तः सर्वाकाशस्य अनन्तभागोनो बर्तते इति भावः ॥ मू० १॥
लोकालोकपरिमाणवक्तव्यता ॥ मूलम्-'लोए णं भंते ! के महालए पण्णत्ते ? गोयमा! अयं णं जंबुद्दीवे दोवे सव्व दीवा. जाव परिक्खेवे णं। तेणं कालेणं, तेणं समएणं छ देवा महिड्डीया जाव महासोक्खा जंबुदीवे दीवे मंदरे पवए मंदरचूलीयं सव्वओ समता, संपरिक्खित्ताणं चिटेजा, अहेणं चत्तारि दिसाकुमारीओ महत्तरियाओ, चत्तारि बलिपिंडे गहाय जंबुद्दीवस्स दीवस्सचउसु विदिसासुबहियाभिमुहीओ ठिच्चा ते चत्तारि बलिपिंडे जमगसमगं बहिगा. मुहे पक्खिवेजा, पभूणं गोयमा! ताओ एगमेगे देवे ते चत्तारि पलिपिंडे धरणितलमसंपत्ते खिप्पामेव पडिसाहरित्तए, तेणं गोयमा ! देवा ताए उकिटाए, जाव देवगईए, एगे देवे पुरत्थाभिमुहे पयाए, एवं दाहिणाभिमुहे, एवं पञ्चत्थाभिमुहे एवं उत्तराभिमुहे, एवं उड्डाभिमुहे, एगे अहोभिमुहे पयाए, तेणं कालेणं, तेणं समएणं वाससहस्साउए, दारए, पयाए, तएणं तस्स दारगस्स अम्मापियरो पहीणा भवंति, णो चेवणं ते देवा यायें नहीं हैं। क्यों कि अगुरुलघुक पर्याय युक्त अन्य द्रव्यपुद्गलों का वहां अभाव है। किन्तु अगुरुलघुक गुणों से युक्त तथा सर्वाकाश के अनन्तवें भाग से न्यून वह अलोक ही वहां एक अजीव द्रव्यरूप है।सू०१॥ ગંધ, રસાદિ પર્યાયે પણ નથી, અને અગુરુ લઘુક પર્યા પણ નથી, કારણ કે અગુરુ લઘુક પર્યાય યુક્ત અને દ્રવ્યપુદ્ગલેને ત્યાં અભાવ છે. કારણ કે અગુરુ લઘુક ગુણેથી યુક્ત તથા સર્વાકાશના અનન્તમાં ભાગથી ન્યૂન એ તે અલક એક અજીવ દ્રવ્ય દેશ રૂપ જ છે. સુ૧ /
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯