________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० ११ उ० ७ ० १ कणिकाजीवनिरूपणम् २९७
अथ सप्तमोद्देशकः प्रारभ्यते
कर्णिकाजीव वक्तव्यता मूलम्-'कण्णिए णं भंते ! एगपत्तए किं एगजीवे, अणेगजीवे ? एवं चेव निरवसेसं भाणियवं, सेवं भंते ! सेवं भंते !त्ति। __छाया-कणिका खलु भदन्त ! एकपत्रिका किम् एकजीवा, अनेकजीवा ? एवमेव निरवशेष भणितव्यम् , तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥सू० १॥ __टीका-अथ सप्तमं कणिकोद्देशकमाह- कण्णिए णं भंते !' इत्यादि, गौतमः पृच्छति-'कण्णिए णं भंते ! एगपत्तए कि एगजीवे? अणेगजीवे ? हे भदन्त ! कर्णिका खलु वनस्पति विशेषः, एकपत्रिका-एकपत्रावस्थायाम् किम् एकजीवा भवति ? किंवा अनेकजीवा भवति ? भगवानाह-एवं चेव निरवसेसं भाणियव्यं'
सातवें उद्देशे को प्रारम्भ
"कर्णिका जीव वक्तव्यता"कण्णिए गंभंते! एगपत्तए कि एगजीवे अणेगजीवे । इत्यादि
टीकार्थ-इस सूत्रद्वारा सूत्रकार ने सातवें कर्णिकोद्देशकका कथन किया है। इसमें गौतमने प्रभु से ऐमा पूछा है-' कण्णिए ण भंते ! एगपत्तए कि एगजीवे? अणेगजीवे ?' हे भदन्त ! वनस्पति विशेष. रूप जो कर्णिका है-वह क्या एक पत्रावस्था में एक जीववाली होती है ? अथवा अनेक जीववाली होती है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-' एवं चेव निरवसेस भाणियब्व' हे गौतम! पूर्वोक्त उत्पल के कथन के जैसा प्रकार यहां पर भी सम्पूर्णरूप से कथित करना चाहिये । तथा
સાતમા ઉદેશાને પ્રારંભ–
__ ११४तव्यता" कण्णिए ण भंते ! एगपत्तए कि एगजीवे, अणेगजीवे ?” त्यादि
ટીકાળું—આ સૂત્રમાં સૂત્રકારે સાતમાં કર્ણિક ઉદ્દેશક નામના ઉદ્દેશકની પ્રરૂપણા કરી છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને सव। प्रश्न पूछे छे है-" कण्णिए ण भते ! एगपत्तए किं एगजीवे ? अणेग. जीवे " मापन ! नामनी रे वनस्पति छ, ते न्यारे । પત્રાવસ્થાવાળી હોય છે, ત્યારે શું તે એક જીવવાળી હોય છે? કે અનેક જીવવાળી હોય છે?
महावीर प्रभुन। उत्तर-“एवं चेव निरवसेस भाणियब्व' गौतम! પહેલા ઉદ્દેશામાં ઉત્પલસ્થ જી વિષે જેવું કથન કરવામાં આવ્યું છે, એવું
भ० ३८
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૯
