________________
प्रमेयपन्द्रिका टो०।०९उ०३३० २ देवानन्दापुत्रवात्सल्यतावर्णनम् ३८३
टीका--अथ देवानन्दाया भगवद्दर्शनानन्तरं पुत्रवात्सल्यजन्यस्तनदुग्धक्षरणादि वक्तव्यतामाह-' तए णं सा' इत्यादि, 'तएणं सा देवाणंदा माहणी आगयपाहया पप्फुयलोयणा संवरियवलयबाहा' ततः खलु भगवदर्शनानन्तरं सा देवानन्दा ब्राह्मणी आगतपस्नवा पुत्रस्नेहादागतस्तनमुखदुग्धा, प्रप्लुतलोचना पुत्रदर्शनजन्यानन्दाश्रुव्याप्तनयना, संतवलयबाहुः संवृतौ हर्षातिरेकात् शरीरस्यातिस्थूलीभवनेन संकुचितौ वलयौ कटकौ ययोस्तौ एतादृशौ वाहू-भुजौ यस्याः सा तथा 'कंचुयपरिविवत्तिया धाराहयकलंपुष्फगंपिव समूससियरोमशा' कचुकपरिक्षिप्ता कञ्चुकः परिक्षिप्तो हर्षातिरेकेण स्थूलीभूतशरीरतया
देवानन्दापुत्रवात्सल्यवक्तव्यता-- 'तए णं सा देवाणंदामाहणी' इत्यादि ।
टीकार्थ--सूत्रकारने " देवानन्दा ब्राह्मणीको भगवान के दर्शनसे पुत्र बोत्सल्यको लेकर स्तनसे दुग्धक्षरण आदि हुआ" इस विषयकी वक्तव्यताको इस सूत्र द्वारा प्रकट किया है-" तए ण सा देवाणंदा माहणी आगयपण्हया पप्फुयलोयणा संवरियवलयवाहा' वे कहते हैं कि जब देवानन्दा ब्राह्मणीने प्रभु महावीरके दर्शन किये तब उसके स्तनों में दूध झर आयो। उसके दोनों नेत्र पुत्र दर्शनजन्य आनन्दके अश्रुओं से व्याप्त हो गये । हर्षातिरेकसे उसके दोनों वाहु संकुचित. वलयवाले हो गये ' कंचुयपरिविवतिया, धाराहयकलंधपुप्फगंपिव समू सवियरोमकूवा' हर्षके अतिरेकसे शरीरके फूल जानेसे पहिराहुआ कंचुक
દેવાદાની પુત્રવાત્સલ્યપણાની વક્તવ્યતા“तए णं सा देवाणंदा माहणी" त्याल.
ટીકાW“ભગવાન મહાવીરના દર્શન કરતી વખતે દેવાનંદ બ્રહ્મ ણીનાં સ્તનમાંથી પુત્રવાત્સલ્યને કારણે દૂધની ધારા વહેવા માંડે છે. ” ઈત્યાદિ વાતનું સૂત્રકારે આ સૂત્રમાં નિરૂપણ કર્યું છે–
"तए णं सा देवाणंदा माहणी आगयपण्हया पप्फुयलोयणा संवरियबलयवाहा" જ્યારે દેવાના બ્રાહ્મણીએ ભગવાન મહાવીરનાં દર્શન કર્યા, ત્યારે તેના સ્તનમાંથી દૂધની ધારા વહેવા લાગી, તેની અને આંખે પુત્રદર્શનજન્ય આનંદાશ્રઓથી વ્યાપ્ત થઈ ગઈ, હર્ષના અતિરેકથી તેની બને ભુજાઓ સંક ચિત વલયવાળી થઈ ગઈ ( આનંદથી શરીર એટલું બધું કુલાઈ ગયું કે હાથમાં પહેરેલાં કડાં પણ ટૂંકા પડવાથી હાથની સાથે ચિપકી ગયાં–હાથમાં स२४ता मध थ य ) " कंचुयारिक्खित्तिया, धाराहयकलंवपुप्फगंपित्र समूसवियरोमकूवा” ना मति२४थी शरी२ पुसा थी तो पडे।
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૮
