________________
प्रमेयचन्द्रिका टी०१०९३०३३ सु० १ ऋषभदत्तनिर्वाणवर्णनम् ३६३ निपुणो यथा स्कन्दको द्वितीयशतकस्य प्रथमोदेशके प्रतिपादितस्तथैव अयमपि ऋषभदत्तः प्रतिपत्तव्यो यावत्-अन्येषु च बहुषु ब्राह्मण्येषु ब्राह्मणसम्बन्धिषु नयेषु-नीतिषु सुपरिनिष्ठितः कुशलः 'समणोवासए अभिगतजीवाजीवे उवलद्धपुण्णपावे जाव अप्पाणं भावेमाणे विहरइ' श्रमणोपासकः, अभिगयजीवाजीवः प्राप्तजीबाजीवतत्त्वविवेका, उपलब्धपुण्यपाप-पुण्यपापयोर्लब्धार्थः, यावत्आत्मानम् भावयन् विहरति-तिष्ठति ' तस्स णं उसभदत्तमाहणस्स देवाणंदा णामं माहणी होत्था' तस्य खलु ऋषभदत्तब्राह्मणस्य देवानन्दा नाम ब्राह्मणी आसीत् । देवानन्दायाः स्वरूपमाह-'सुकुमालपाणिपाया जाव पियदसणा सुरूवासमणोवासिया अभिगयजीवाजीवा उवलद्वपुण्णपाचा जाब विहरइ' सुकुमारपाणिपादा अत्यन्तकोमलकरचरणा यावत् प्रियदर्शना सुरूपा अत्यन्तसौन्दर्यवती निपुण थे, जिस प्रकारसे द्वितीय शतकके प्रथम उद्देशे में स्कन्दकका कथन किया गया है, ठीक इसी तरहसे वह भी थे यावत् अनेक बहतसी ब्राह्मण संबंधी नीतियोमें पारङ्गत थे 'समणोवासए अभिगय जीवाजीवे उवलद्धपुष्णपावे, जाव अपाणं भावेमाणे विहरह' ये श्रमणोंके उपासक थे, जीव और अजीव तत्त्वके स्वरूपके ज्ञाता थे, पुण्य और पापके जाननेवाले थे, यावत् श्रावक व्रत आदिले अपनी आत्माको भावित करते हुए ये उस नगर में रहते थे, ' तस्स णं उस. भदत्तस्स माहणस्त देवाणंदा गाम माहणी होस्था' उस ऋषभदत्त ब्राह्मणकी देवानंदा नामकी भार्या थी 'सुकुमालपाणिपाया जाव० विहरइ' इसके चरण दोनों अत्यन्त कोमल थे, यह बहुत अधिक रूप અથર્વવેદ, એ ચારે વેદમાં નિપુણ હતા. બીજા શતકના પહેલા ઉદ્દેશકમાં સ્કન્દકનું જેવું વર્ણન કર્યું છે, તેવું વર્ણન ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણ વિષે પણ સમજવું. તે બ્રાહ્મણ સંબંધી અનેક નીતિઓને નિષ્ણાત હતા.
" समणोवासए अभिगयजीवाजीवे, उबलद्धपुण्णपावे जाव अपाणं भावेमाणे विहरह" ते श्रमाने। Bा तो, ७ भने म तत्वना સ્વરૂપને તે જ્ઞાતા હતા, અને પુણ્ય અને પાપને તે સમજતો હતો. આ આ બધાં ગુણોથી સંપન્ન તે ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણ શ્રાવકતા વ્રત આદિથી પિતાના मात्मान. सावित ४२ ते नगरमा रहेता डा. " तस्सणं उसमदत्तस्स माहणस देवाणंदा माहणी होत्था" ते *षम त ब्राझणूने वान नामना मार्या ता. “सुकुमालपाणिपाया जाव० विहरइ" तेन ४२-७५ भने २२ પગ અત્યન્ત સુકમાળ હતાં. તે ઘણાં જ રૂપ લાવયથી યુક્ત હતી, શ્રમની
श्री भगवती सूत्र : ८