________________
द्रका टी० श०९ ३० ३२ सू० १६ देवप्रवेशनकनिरूपणम्
२८७
भवन्ति, १ अथवा ज्योतिषिकेषु च भवनवासिषु च वैमानिकेषु च भवन्ति, २ अथवा ज्योतिषिकेषु च वानव्यन्तरेषु च वैमानिकेषु च भवन्ति, ३ अथवा ज्योतिषिकेषु च भवनवासिषु च वानव्यन्तरेषु च वैमानिकेषु च भवन्ति १ एतस्य खलु भदन्त ! भवनवासि देवप्रवेशन कस्य वानव्यन्तर देवप्रवेशन कस्य ज्योतिषिकदेवप्रवेशनकस्य वैमानिकदेवमवेशनकस्य च कतराणि कतरेभ्यो यावत् विशेषाधिकानि वा ? गाङ्गेय ? सर्वस्तोकानि वैमानिकदेवमवेशनका नि, भवनवासिदेवप्रवेशनका असंख्यातगुणानि वानव्यन्तरदेवप्रवेशनकानि असंख्येयगुणानि, ज्योतिविकदेवप्रवेशनकानि संख्येयगुणानि ।। सू० १६ ॥
,
टीका -- अथ देवमवेशन कमधिकृत्य प्ररूपयितुमाह-' देवपवेसणए णं भंते ' इत्यादि । ' देवपवेसणए णं भंते! कइविहे पण्णत्ते ?' गाङ्गेयः पृच्छन्ति-हे भदन्त ! देवप्रवेशनकं खलु कतिविधं प्रज्ञप्तम् ? भगवानाह - गंगेया ! चउव्हेि पण्णत्ते' हे गाङ्गेय ! देवप्रवेशनकं चतुर्विधं प्रज्ञप्तम् ' तं जहा भत्रणवासिदेवपवेसणए जाव वैमाणियदेवपवेसणए ' तद्यथा - भवनवासि देवप्रवेशनकम् ?, यावत् वानव्यन्तरदेवमवेशनकम् २ ज्योतिषिकदेवप्रवेशानकम् ३, वैमानिक देवप्रवेशनक वक्तव्यता
}
'देववेसण णं भंते! कइविहे पण्णत्ते ' इत्यादि ।
टीकार्थ - इस सूत्रद्वारा सूत्रकार ने देवप्रवेशनक का कथन किया है - इसमें गांगेय ने प्रभु से ऐसा पूछा है - ( देवपवेसणए णं भंते ! कह विहे पण्णत्ते ) हे भदन्त ! देवप्रवेशनक कितने प्रकार का कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभु ने कहा - ( गंगेया ) हे गांगेय ( चउव्विहे पण्ण ते ) देवप्रवेशनक चार प्रकार का कहा गया है- ( तं जहा ) जैसे- (भवणवासिदेवपवेसणए जाब वेनाणियदेवपवेसणए ) भवनवामी देवप्रवे
દેવપ્રવેશનક વક્તવ્યતા—
देवपवेसणणं भंते! कइविहे पण्णत्ते " त्याहि
ટીકા—સૂત્રકારે આ સૂત્રમાં દેવપ્રવેશનકનું નિરૂપણ કર્યુ છે
गांगेय अगुगारत प्रश्न - " देवपवेखणए णं भंते ! कइविहे पण्णत्ते " હે ભદન્ત ! દેવપ્રવેશનકના કેટલા પ્રકાર કહ્યા છે ?
"C
66
महावीर प्रभुना उत्तर - " गंगेया ! " हे गांगेय ! " चउव्विहे पण्णत्ते " देवप्रवेशन ना यार प्रहार ह्या छे. “ तंजहा " તે પ્રકારે નીચે પ્રમાણે છે. भवणवासिदेव पवेसणए जाव वैमाणियदेवपवेसणए " (૧) ભવનવાસી દેવપ્રવેશનક, (૨) વાનવ્યન્તર દેવપ્રવેશનક, (૩) જ્યેતિષિક દેવપ્રવેશનક અને (४) वैमानि देवप्रवेशन.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮
