________________
२८४
भगवती सूत्रे
(
!
भवन्ति, संमूच्छिमानाम् असंख्यातानां भावेन प्रविशतामपि असंख्यातानां संभवात्, अत एव मनुष्यप्रवेशनकं प्रति उत्कृष्टपदिनस्तेषु सर्वेऽपि भवन्तीति भावः, तथा च संमूच्छिममनुष्यप्रवेशनकमितर। पेक्षयाऽस' ख्यातगुणमवगन्तव्यम् । अथ मनुष्यप्रवेशन कस्यैवाल्पबहुत्वादि वक्तव्यतामाह-'एयस्सणं मंते ! ' इत्यादि । एयस्स णं भंते! संमूच्छिममणुस्सप वेसणगयस्स गन्भवक्कंतियमनुस्सपवेसणगरस य करे करेहिंतो जाव विसेसाहिया वा ? ' गाङ्गेयः पृच्छति - हे भदन्त । एतस्य खलु संमूच्छिममनुष्यप्रवेशनकस्य गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्यप्रवेशनस्य च मध्ये कतराणि तथाविधपवेशनकानि कतरेभ्यो यावत् स्तोकानि वा, बहुकानि वा, तुल्यानि वा, विशेषाधिकानि वा भवन्ति ? भगवानाह - मनुष्य असंख्यात होते हैं और जब ये मनुष्यप्रवेशन में प्रवेश होते हैं तब भी ये असंख्यात ही संभवित होते हैं । इसलिये मनुष्यप्रवेशनक के प्रति उनमें सब भी उत्कृष्टपदी होते हैं। इसी कारण संमूच्छि ममनुष्यप्रवेशनक दूसरे गर्भजमनुष्य प्रवेशनक की अपेक्षा असंख्यात - गुणा है ऐसा जानना चाहिये ।
अब गांगेय प्रभु से ऐसा पूछते हैं - ( एयस्स णं भंते! समुच्छिममनुस्सपवेसणगस्स गन्भवतियमणुस्सपवेसणगस्स य कयरे कयरेहिंतो जाव विसेसाहिया वा) हे भदन्त । इस संमूच्छिम मनुष्य प्रवेश are में और गर्भजमनुष्यप्रवेशन में आपस में कौन प्रवेशनक किस प्रवेशनक की अपेक्षा से कम हैं ? कौन प्रवेशनक किस प्रवेशनक की अपेक्षा से बहुत हैं ? कौन प्रवेशनक किस प्रवेशनक की अपेक्षा समान हैं और कौन प्रवेशनक किस प्रवेनशक से विशेषाधिक हैं। इसके
नक
તેઓ મનુષ્ય પ્રવેશનકમાં પ્રવેશ પામે છે ત્યારે તેએ અસખ્યાત જ સભવી શકે છે. તેથી મનુષ્ય પ્રવેશનકની અપેક્ષાએ તેએ બધાં ઉત્કૃષ્ટપદી પણ હાઇ શકે છે. તે કારણે ગર્ભજ મનુષ્ય પ્રદેશનક કરતાં સમૂચ્છિમ મનુષ્ય પ્રવેશન અસખ્યાતગણું છે, એમ સમજવું.
गांगेय मथुगारनो अश्न - " एयस्त्र णं भंते! संमुच्छिम मणुस्स परे सणगर भवतियपवेसग कयरे कमरे हिंतो जात्र विसेसाहिया ? " डे लडन्त ! આ સમૂષ્ટિમ મનુષ્ય પ્રવેશનક અને ગાજ મનુષ્ય પ્રવેશતકમાંથી કયું પ્રવે. શનક ચા પ્રવેશનક કરતાં અલ્પ છે ? કયું પ્રવેશનક કયા પ્રવેશનક કરતાં અધિક છે ? કયું પ્રવેશનક યા પ્રવેશનક જેટલું જ છે ? કયું પ્રવેશનક કયા વેશનક કરતાં વિશેષાધિક છે ?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮