________________
भग तीसरे चतुष्कसंयोगे चतुर्भङ्गानाह एकेन्द्रियेषु द्वीन्द्रियेषु चतुरिन्द्रियेषु १ । एकेन्द्रियेषु द्वीन्द्रियेषु त्रीन्द्रियेषु पञ्चेन्द्रियेषु २ । एकेन्द्रियेषु वीन्द्रियेषु चतुरिन्द्रियेषु पञ्चेन्द्रियेषु ३ । एकेन्द्रियेषु श्रीन्द्रियेषु चतुरिन्द्रियेषु पञ्चेन्द्रियेषु ४ । पञ्चकसंयोगे एक भङ्गमाह-एकेन्द्रियेषु द्विन्द्रियेषु त्रीन्द्रियेषु चतुरिन्द्रियेषु पञ्चेन्द्रियेषु १ । ते इन्द्रियों में और कोई एक पञ्चेन्द्रियों में होता है ५, कोई एक जीव एकेन्द्रियों में, कोई एक चौ इन्द्रियों में और कोई एक पञ्चेन्द्रियों में होता है ६ इस प्रकार से ये तिर्यग्योनिकों के तिर्यग्योनिकप्रवेशनक में त्रिकसंयोग ६ भंग हैं। ___अब चार तिर्यग्योनिकों के तिर्यगप्रवेशनक में चतुष्कसंयोगज चार भंग इस प्रकार से होते हैं-चार तिर्यग्योनिक जीवों मेंसे कोई एक तिर्यग्योनिक जीव एकेन्द्रियों में होता है, कोई एक जीव दीन्द्रियों में होता है, कोई एक त्रीन्द्रियों में होता है और कोई एक चौइन्द्रियों में होता है १, कोई एक जीव एकेन्द्रियों में कोई एक हीन्द्रियों में, कोई एक तेइ. न्द्रियों में और कोई एक पश्चेन्द्रियों में होता है २, कोई एक एकेन्द्रियों में, कोई एक द्वीन्द्रियों में, कोई एक चौइन्द्रियों में और कोई एक पञ्चेन्द्रियों में होता है ३ कोई एक एकेन्द्रियों में, कोई एक तेइन्द्रियों में, कोई एक चौइन्द्रियों में और कोई एक पञ्चेन्द्रियों में होता है ४, पांच तिर्यग्योनिक जीवों के पंचक संयोग में एक भंग होता है-जो इस प्रकार से है-पांच એક જીવ ચતુરિન્દ્રિમાં અને એક જીવ પંચેન્દ્રિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. (૬) આ પ્રમાણે ત્રણ તિર્યંગ્યાનિકેના તિર્યનિક પ્રવેશનકમાં ટિકસગી દુભંગ બને છે,
હવે ચાર તિર્યંગ્યનિકેન તિયનિક પ્રવેશનકમાં જે ચાર ચતુષ્કસંયોગી ભંગ બને છે તેમને પ્રકટ કરવામાં આવે છે-(૧) ચાર તિર્યંગ્યનિ. કામાં કઈ એક જીવ એકેન્દ્રિયમાં, કેઈ એક જીવ દ્વીન્દ્રિયોમાં, કે ઈ એક જીવ તેન્દ્રિયોમાં અને કેઈ એક જીવ ચતુરિન્દ્રિયમાં ઉત્પન્ન થાય છે. (૨) અથવા એક જીવ એકેન્દ્રિમાં, એક જીવ દ્વીન્દ્રિયોમાં, એક જીવ તેઈન્દ્રિમાં અને એક જીવ પંચેન્દ્રિોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. (૩) અથવા એક જીવ એકન્દ્રિયમાં, એક જીવ દ્વીન્દ્રિયમાં, એક જીવ ચતુરિન્દ્રમાં અને એક જીવ પંચેન્દ્રિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. (૪) અથવા એક જીવ એકેન્દ્રિોમાં, એક જીવ ઇન્દ્રિયોમાં, એક જીવ ચતુરિન્દ્રિયોમાં અને એક જીવ પંચેન્દ્રિયોમાં
ઉત્પન્ન થાય છે
પાંચ તિર્યનિકોને પંચક સંગમાં એક ભંગ થાય છે, જે આ પ્રમાણે સમજવો –તિર્યંચેનિક પ્રવેશનક દ્વારા તિચભવમાં પ્રવેશ કરતા
श्रीभगवती. सूत्र: ८
