________________
प्रमेयचद्रिका टी०० ९ ४०३२ सू०१० भवान्तरप्रवेशनक निरूपणम् २१९ विकल्पः, ततः प्रथमायामेकस्मिन्नेव तृतीयस्यासंख्यातपदे एवस्थिते द्वितीयस्यां क्रमेण द्वयादिभावेन दशमवारे संख्यातपदं भवति, एवमेते पूर्वेण सहैकादश, ततो द्वितीयस्यां तृतीयस्यां च संख्यातपदे एवस्थिते, प्रथमायां तथैव द्वयादिभावेन दशमचारे संख्यातपदं भवति, एवमेते दश । एवं चैते सर्वेऽपि एकत्र संमेलने त्रिसंयोगे एकविंशतिर्विकल्पा भवन्ति, तैश्च पञ्चत्रिंशतः सप्तपदत्रिक संयोगानां गुणने पञ्चत्रिंशदधिकसप्तशत भङ्गाभवन्तीति ७३५ ।
""
तदेव स्पष्ट क्रियते त्रिकसंयोगे एकविंशतिर्विकल्पा भवन्ति, तथाहि - एकः एकः संख्याताः १, एकः द्वौ संख्याताः २, एकः त्रयः संख्याताः ३, एकश्चत्वारः संख्यात यह प्रथम विकल्प है। इसमें प्रथम पृथिवी में एक ही और तृतीय पृथिवी में संख्यात पद ही स्थापित करके द्वितीय पृथिवीमें क्रम से दो लेकर दस तककी संख्या का और संख्यात पद का योग करने से पूर्वके विकल्प के साथ मिल कर १९ विकल्प होते हैं इसके बाद दूसरी और तीसरी पृथिवी में संख्यात पद और प्रथम पृथिवीमें दो २ संख्या से लेकर संख्यात पद तक संचार करने पर दस विकल्प होते हैं दोनों विकल्पों का योग करने से त्रिक संयोग में २१ विकल्प हो जाते हैं।
इस प्रकार से ये २१ विकल्प हैं । इन २१ विकल्पों के साथ नरक पृथिवीयों के त्रिक संयोगी ३५ भंगों के साथ गुणा करने पर ७३५ त्रिक संयोगी भंग हो जाते है । इस पूर्वोक्त कोष्ठक से यह स्पष्ट हो जाता है कि त्रिसंयोग में एकवीस (२१) विकल्प हुए हैं । १ एक एक
પ્રથમ ત્રિકયાગ છે તેમાં એક, એક અને સખ્યાતના ” પહેલે વિકલ્પ છે. તેમાં પ્રથમ પૃથ્વીમાં એક જ અને ત્રીજી પૃથ્વીમાં સંખ્યાત પદને જ કાયમ રાખીને ખીજી પૃથ્વીમાં અનુક્રમે ૨ થી ૧૦ પર્યંતની સખ્યાને અને સખ્યાત પદના ચેગ કરવાથી પહેલા વિકલ્પ સાથે ગણુતા કુલ ૧૧ વિકલ્પ થાય છે. ત્યારખાદ બીજી અને ત્રીજી પૃથ્વીમાં સખ્યાત પદ્મ અને પ્રથમ પૃથ્વીમાં બેથી લઈને સખ્યાત પદ્મ પન્તના પદોને સંચાર કરવાથી ૧૦ વિકલ્પ અને છે. ઉપર્યુક્ત બન્ને પ્રકારના વિકલ્પાને સરવાળા કરવાથી કુલ ૨૧ એકવીસ વિકલ્પ થાય છે.
આ પ્રમાણે તે ૨૧ વિકલ્પા અને છે આ ૨૧ વિકલ્પાની સાથે નરક પૃથ્વીએના ત્રિકસ’યેગી ૩૫ ભંગ ને ગુણાકાર કરવાથી કુલ ૭૩૫ ત્રિકસ ચેાગી ભગા થાય છે. આ પૂર્વોક્ત કાષ્ટક ( કેાઠા ) થી એ સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે સખ્યાત નારકાના ત્રિકસચેંગમાં ૨૧ વિકલ્પા થાય છે. તે વિકલ્પા આ પ્રમાણે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮
