________________
२१२
भगवतीसूत्रे मपि भणितव्यः, तेषां चालापकानामाकारप्रकार सूचयितुमन्तिममालापकमाह'पच्छिनोआलावगो सत्तगसंजोगस्स-अहवा संखेज्जा रयणप्पभाए संखेज्जा सकरप्पभाए, जाव संखेज्जा अहेसत्तमाए होज्जा' संख्येयानां सप्तकसंयोगस्य पश्चिमः अन्तिम आलापकस्तु-अथवा संख्येया नैरयिकाः रत्नप्रभायां, संख्येयाः शर्कराप्रभायां, यावत् संख्येया वालुकामभायां, संख्येयाः पङ्कप्रभायां, संख्येया धूमप्रायाम् , संख्येयास्तमःप्रभायां, संख्येया नैरयिकाः अधःसप्तम्यां भवन्तीति । एतेषां च संख्येयानां नैरयिकाणां सप्तत्रिंशदधिकत्रयस्त्रिंशच्छतभङ्गा भवन्ति तथाहि----- संख्येयास्तु एकादशादयः शीर्षप्रहेलिकान्ता अवगन्तव्यास्तेषां चैकत्वे सप्तैव, द्विक कर सप्तक संयोग तक कहना चाहिये। इन आलापकों का आकार प्रकार कैसा होगा इस बात को बताने के लिये अंतिम आलापकको सूत्रकार प्रकट करते हैं-'पच्छिमो आलावगो सत्तगसंजोगस्स-अहवा संखेजा रयणप्पभाए, संखेजा सकरप्पभाए जाव संखेज्जा अहे सत्तमाए होजा' वे कहते हैं कि संख्यात नारकों के सप्तम संयोग का अंतिम आलापक इस प्रकार से है-'अथवा संख्यात नैरयिक रत्नप्रभा में होते हैं, संख्यात नारक शर्कराप्रभा में होते हैं यावत्-सख्यात नारक वालुकाप्रभा में होते हैं, संख्यात नारक पंकप्रभा में होते हैं, संख्यात नारक धूमप्रभा में होते हैं, संख्यात नारक तमाप्रभा में होते हैं और संख्यात नारक अधासप्तमी पृथिवी में होते हैं । इन संख्यात नैरयिकों के ३३३७ विकल्प भंग होते हैं-जो इस प्रकार से यहां ११ से लेकर शीर्षप्रहेलिका तक की संख्याको संख्यात कहा गया है-संख्यात नैरभाट सूत्रसर छ। माता५४ प्रट रे छ- पच्छिमो आलावगो सत्तग संजोगरम अहया संखेज्जा रयण पभाप, संखेउजा सक्करप्पभाए, जाव सखेज्जा अहे सत्तमाए होज्जा" ज्यात नारना सतसयागना मन्तिम साता५४ અથવા સંખ્યાત નારક રત્નપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે, સંખ્યાત નારકે શર્કરાપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે, સંખ્યાત નારકે વાલુકાપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે, સંખ્યાત નારકા પંકપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે, સંખ્યાત નારકો ધૂમપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે, સંખ્યાત નારકે તમ પ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે અને સંખ્યાત નારકો અધઃસપ્તમીમાં ઉત્પન્ન થાય છે.
આ સંખ્યાત નારકેના ૩૩૩૭ વિકલપ-ભંગ થાય છે, જે નીચે પ્રમાણે સમજવા–અહીં ૧૧ થી શરૂ કરીને શીર્ષ પ્રહેલિકા સુધીની સંખ્યાઓને માટે "संन्यात" पानी प्रयोग ४२वामां मान्य छे.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮