________________
भगवतीसूत्रे
तमाए, एगे अहेसत्तमाए होज्जा, एवं संचारेयवं जाव अहवा दो रयणप्पभाए, एगे सक्करप्पभाए, जाव एगे अहेसत्तमाए होज्जा ॥ सू० ७॥
छाया-अष्ट भदन्त! नैरयिका नैरयिकप्रवेशनकेन प्रविशन्तः पृच्छा, गाङ्गेय ! रत्नप्रभायां वा भवन्ति, यावत् अधःसप्तम्यां वा भवन्ति, अथवा एको रत्नप्रभायां सप्त शर्करामभायां भवन्ति, एवं द्विकसंयोगः । एवं यावत् षट्कसंयोगश्च, यथा सप्तानां भणितस्तथा अष्टानामपि भणितव्यः, नवरम् एकैकोऽभ्यधिकः संचारयितव्यः, शेषं तदेव यावत् पट्कसंयोगस्य, अथवा त्रयः शर्करामभायाम् एको वालुकाममायां यावत् एकोऽधःसप्तम्यां भवति, अथवा एको रत्नप्रभायां यावत् एकस्तमायाम् , द्वौ अधःसप्तम्यां भवाः, अथवा एको रत्नप्रभायां यावत् द्वौ तमःप्रभायाम् , एकोऽधःसप्तम्यां भवति, एवम् संचारयितव्यम् यावत् अथवा द्वौ रत्नप्रभायाम् , एकः शर्क राप्रभायाम् , यावत् एकोऽधःसप्तम्यां भवति ॥ सू० ७॥
टोका-अथाष्टानां नैरयिकाणां व्यधिकसहस्रत्रय विकल्पान् प्रतिपादयितुमाह-'अट्ठ भंते' इत्यादि । ' अट्ठ भंते ! नेरइया नेरइयप्पवेसणएणं पविसमाणा पुच्छा' गाङ्गेयः पृच्छति-हे भदन्त ! अष्ट नैरयिकाः नरयिकप्रवेशनकेन प्रविशन्तः कि रत्नप्रभायां भवन्ति ? किं वा शर्कराप्रभाया, किं वा वालुकाप्रभायाम् , किंवा
टीकार्थ-अष्ट नैरयिकों के ३००३ विकल्पों को प्रतिपादन करने के लिये सूत्रकार ने यह सूत्र कहा है इसमें गांगेय ने प्रभु से ऐसा पूछा है (अट्ठ भंते ! नेरइया नेरइयप्पवेसणए णं पविसमाणा पुच्छा ) हे भदन्त ! आठ नैरयिक नैरयिकप्रवेशनक द्वारा नैरयिक भव में प्रवेश करते हुए क्या रत्नप्रभा में होते हैं ? या शर्कराप्रभा में होते हैं ? या वालकाप्रभा में होते हैं ? या पंकप्रभा में होते हैं ? या धमप्रभा में होते
" अढ भंते ! नेरइया" त्या
ટીકાર્ય–આ સૂત્રમાં સૂત્રકારે નરકગતિમાં પ્રવેશ કરતા આઠ નારકના ૩૦૦૩ વિકપનું પ્રતિપાદન કર્યું છે. ગાંગેય અણગાર મહાવીર પ્રભુને એ प्रश्न पूछे छ -“ अटू भंते ! नेरइया नेरइयप्पवेसणएण' पुच्छा " महन्त ! રયિકપ્રવેશનક દ્વારા નરયિક ભવમાં પ્રવેશ કરતા આઠ નારક શું રતનપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે? શર્કરામભામાં ઉત્પન્ન થાય છે? કે વાલુકાપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે કે પંકપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે ? કે ધૂમપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે?
श्री. भगवती सूत्र : ८
