________________
७२
भगवतीसूत्रे
मोह: ६, 'न बंधी, न बंध, बंधिस्सइ' इति सप्तमे भव्यः ७, 'न बंधी, न बंधइ, न बंधिस्स ' इति अष्टमे अभव्यः८, ग्रहणाकर्षापेक्षेषु पुनरेतेषु प्रथमे विकल्पे उपशान्तमोहः क्षीणमोहो वा १, द्वितीये पुनः केवली २, तृतीये तूप शान्तमोह: ३, चतुर्थ शैलेशीगतः४, पञ्चमे उपशान्तमोहः ५, क्षीणमोहो वा६, षष्ठः शून्यः, सप्तमे भव्यो भाविमो - होपशमः, भाविमोहक्षयो वा७, अष्टमे पुनरभव्य एवेति फलितम् । अथ ऐर्यापथिकन बंधिस्स ) यह छठा विकल्प क्षीणमोहवाले जीव की अपेक्षा से है ( न बंधी, न बंधइ, बंधिस्सइ) यह सातमां विकल्प भव्य जीव की अपेक्षा से है, (न बंधी, न बंधइ, न बघिस्सइ) यह आठवां विकल्प अभव्य जीव की अपेक्षा से है । इसलिये प्रथम विकल्प में उपशान्त मोहवाला जीव, द्वितीय विकल्प में क्षीण मोहबाला जीव, तृतीय में उपशान्त मोहवाला जीव, चतुर्थ में शैलेशीगत जीव, पंचम में उपशान्त मोहवाला जीव, छठे में क्षीणमोहवाला जीव सप्तम में भव्य और अष्टम में अभव्य गृहीत हुए हैं। इसी तरह से ग्रहणाकर्षापेक्ष इन्हीं आठों विकल्पों में से प्रथम विकल्प में उपशान्तमोहवाला जीव, अथवा क्षीण मोहवाला जीव, द्वितीय विकल्प में केवली, तृतीय विकल्प में उपशान्तमोही जीव, चतुर्थ में शैलेशीगत जीव, पंचम में उपशान्तमोही जीव, अथवा क्षीणमोही जीव, छठे भंग में शून्य, सप्तम विकल्प में भव्य जिसके मोह का उपशम होने वाला है, अथवा मोह का क्षय होनेवाला है आठवें विकल्प में अभव्य जीव गृहीत हुए हैं। अब ऐर्यान बंधी,
ह्या
આ છઠ્ઠો વિકલ્પ ક્ષીણુ-મહવાળા જીવની અપેક્ષાએ કહ્યો છે. “ नबंध, न बधिरसइ " आ सातभी विश्य लव्य लवनी अपेक्षा छे. न बंधी, न बंध, न बंधिस्सइ " मा आउभो विउदय भव्य भवनी અપેક્ષાએ કહ્યો છે. તેથી પહેલા વિકલ્પમાં ઉપશાન્ત મહુવાળા જીવ, ખીજા વિકલ્પમાં ક્ષીણ-મેહવાળા જીવ, ત્રીજા વિકલ્પમાં ઉપશાન્ત મેઢુવાળેા જીવ, ચાથા વિકલ્પમાં શૈલેશીગત જીવ, પાંચમા વિકલ્પમાં ઉપશાન્ત માહવાળેા જીવ, છઠ્ઠા વિકલ્પમાં ક્ષીણુ–મેહવાળા જીવ, સાતમામાં ભવ્ય જીવ અને આઠમ માં અભવ્ય જીવ ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે. આ રીતે ગ્રહણાકષઁની અપેક્ષાએ બનતાં આઠ વિકલ્પામાંના પહેલા વિકલ્પમાં ઉપશાન્ત મહુવાળા અથવા ક્ષીણ માહવાળા જીવ, ખીજા વિકલ્પમાં કેવલી, ત્રીા વિકલ્પમાં ઉપશાન્ત મે હવાળે જીવ, ચાથામાં શૈલેશીગત જીવ, પાંચમાં વિકલ્પમાં ઉપશાન્તમેાહી જીવ અથવા ક્ષીણુમાહી જીવ, છઠ્ઠા ભાગમાં શૂન્ય, સાતમામાં જેના મેાહના ઉપશમ થવાને છે એવા ભવ્ય જીવ અને આઠમાં વિકલ્પમાં અલભ્ય છત્ર ગૃહીત થયેલ છે.
श्री भगवती सूत्र : ৩