SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 558
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ५४६ भगवती सूत्रे 1 नियमा अत्थि, जस्स णं दरिसणावरणिज्जं तस्स वि नाणावरणिज्जं नियमा अत्थि ' हे गौतम ! यस्य खलु जीवस्य ज्ञानावरणीयं कर्म भवति तस्य दर्शनावरणीयमपि कर्म नियमात् नियमतोऽस्ति भवत्येव, एवं यस्य खलु जीवस्य दर्शनावरणीयं कर्म नियमात् नियमतोऽस्ति भवत्येवेति भावः परस्परमनयोरविनाभूतत्वात् साह चर्याच्च । गौतमः पृच्छति' जस्स णं भंते ! णाणावर णिज्जं, तस्स वेयणिज्जं जस्स वेयणिज्जं तस्स णाणावर णिज्जं ? हे भदन्त । यस्य खलु जीवस्य ज्ञानावरणं दरिसणावरणिज्जं तस्स वि नाणावरणणिज्जं नियमा अस्थि ) जिस जीव के ज्ञानावरणीयकर्म का सद्भाव होता है, उसके नियम से दर्श नावरणीयकर्म का भी सद्भाव होता है और जिस जीव के दर्शनावरणीकर्म का सद्भाव होता है उस जीव के ज्ञानावरणीयकर्म का भी सद्भाव होता है। इस तरह इन दोनों कर्मों का परस्पर में एक दूसरे के साथ सम्बन्ध कहा गया है । क्यों कि आत्मा के ज्ञान और दर्शन गुण एक साथ आत्मा में रहते हैं और इन्हीं दोनों गुणों को ये दोनों कर्म आवृत करते हैं । इस लिये इन दोनों कर्मो का एक साथ एक जीव में रहना कहा गया है - यही इन दोनों की एकाधिकरणता है। इनमें एक दूसरे को छोड़कर रहना नहीं होता है इसलिये ये अविनाभाव संबंधवाले हैं और साथ २ रहने के कारण ये सहचारी भी कहे गये हैं। अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं - ( जस्स णं भंते । णाणावर णिज्जं तस्स वेयणिज्जं, जस्स वेयणिज्जं तस्स णाणावरणिज्जं ) हे भदन्त ! जिस जीव के ज्ञानावरणीयकर्म का सद्भाव होता है, उस दरिसणावर णिज्ज तस्स वि नाणावर णिज्ज नियमा अस्थि ) ने मां ज्ञानावरणीय કના સદ્દભાવ હોય છે, તે જીવમાં નિયમથી જ દનાવરણીય કના સદ્ભાવ હાય છે, અને જે જીવમાં દર્શનાવરણીય કમને સદ્ભાવ હોય છે, તે જીવમાં નિયમથી જ્ઞાનાવરણીય કના પણ સદ્ભાવ હાય છે.આ પ્રકારના આ બન્ને કર્માના પરસ્પરના સબંધ ખતાવવામાં આવ્યા છે, કારણ કે આત્માના જ્ઞાન અને દર્શનના ગુણા એક સાથે આત્મામાં રહે છે અને તે ખન્ને ગુજ઼ાને આ બન્ને કમ આવૃત કરે છે. એજ એ ખન્નેની સમાનાધિકરણતારૂપ છે. તેઓ એક બીજાને છેડીને રહેતા નથી તેથી તેમને અવિનાભાવ સબધવાળાં કહ્યા છે અને સાથે રહેવાને કારણે તેમને સહચારી પણ કહ્યા છે. गौतम स्वामीनी प्रश्न - ( जस्स णं भंते ! णाणावरणिज्ज तस्स वेयणिज्ज' जस्म वेयणिज्ज तस्स णाणावर णिज्ज ? ) हे लहन्त ! ने अवमां ज्ञानावरणीय ક્રમના સદ્ભાવ હાય છે, તે જીવમાં શું વેદનીય ક્રમના સદ્ભાવ હોય છે? श्री भगवती सूत्र : ৩
SR No.006321
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 07 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1964
Total Pages776
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size45 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy