________________
भगवतीस्त्र न्त ! मध्यमां खलु दर्शनाराधनामाराध्य कतिभिः भवग्रहणैः जीव सिध्यति, यावत् बुध्यते, मुच्यते, परिनिर्वाति सर्वदुःखानामन्तं करोति ? भगवानाह-एवश्चैवपूर्वोक्त मध्यमज्ञानाराधनावदेव मध्यमदर्शनाराधनमपि आराध्य अस्त्येककः कश्चन जीवः द्वितीयेन भवग्रहणेन सिध्यति यावत् सर्वदुःखानामन्तं करोति, किन्तु तृतीय पुनर्भवग्रहणं नातिकामति, एवमेवोक्तरीत्या अस्त्येककः कश्चन जीवः मध्यमां चारित्राराधनामपि आराध्य द्वितीयेन भवग्रहणेन सिध्यति, यावत् सर्वदुःखानामन्तं करोति, एताश्च मध्यमा उपर्युक्ता ज्ञानाधाराधनासम्बलिता चारित्राराधना एवात्रविवक्षिता द्रष्टव्याः, अन्यथा अग्रे जघन्यज्ञानाराधनामाश्रित्य वक्ष्यमाणस्य 'सत्तशुभवग्गहणाई पुण णाइक्कमति' इत्यस्यासंगत्यापत्तेः, यतश्चारित्राराधनाया एवं आराधित करता है वह कितने भवोंके बाद सिद्ध होता है यावत् समस्त दुःखों का अंत करता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! ( एवं चेव ) मध्यम दर्शनाराधना को आराधित करके कोई एक जीव द्वितीयभव में सिद्ध हो जाता है यावत् समस्त दुःस्वों का अंत कर देता हैं-तृतीय भव को वह उल्लंघन नहीं करता है। इसी तरह से कोई एक जीव मध्यम चारित्राराधना को आराधित करके द्वितीय भव में सिद्ध होता है यावत् समस्त दुःखोंका अंत करता है। तृतीय भव को वह उल्लंघन नहीं करता है। यहां ये मध्यम ज्ञानादि आराधना और चारित्राराधना मिली हुई ही विवक्षित हुई हैं ऐसा जानना चाहिये । नहीं तो फिर जो आगे जघन्य ज्ञानाराधना को लेकर (सत्तट्ट भवग्गहणाइं पुण
હે ભદન્ત ! મધ્યમ દર્શનારાધનાનું આરાધન કરીને જીવ કેટલા ભવ કરીને સિદ્ધ થાય છે, બુદ્ધ થાય છે, મુક્ત થાય છે અને સમસ્ત દુઓને मत ४रे छ?
महावीर प्रभुने। उत्तर-“ एवं चेव " मध्यम शनाराधनातुं माराधन કરીને કેઈક જીવ બીજા ભવમાં સિદ્ધ થાય છે અને સમસ્ત દુખેને અંત કરે છે. તે ત્રીજાભવનું ઉલ્લંઘન કરતું નથી–એટલે કે ત્રીજા ભવમાં તે અવશ્ય નિર્વાણ પામે છે. એ જ પ્રમાણે મધ્યમ ચારિત્રારાધનાનું આરાધન કરીને કેઈક જીવ બીજા ભવમાં સિદ્ધપદ પામે છે, યાવત્ સમસ્ત દુઃખને નાશ કરે છે. તેઓ ત્રીજા ભવનું ઉલ્લંઘન કરતું નથી. અહીં મધ્યમ જ્ઞાનાદિક આરાધના અને ચારિત્રારાધનાનું કથન એકસરખું જ બનાવવામાં આવ્યું છે, એમ સમજવું. નહીં તે આગળ જઘન્ય જ્ઞાનારાધનાની અપેક્ષાએ " सत्तट्ट भवगणाई पुण णाइममइ” मा २२ ४थन ४२३मा माथु
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭
