________________
प्रमेयद्रिका टीका श. ८ उ. १० सू. १ शीलश्रुतादिनिरूपणम्
४५३
-
61
स्कृत्य प्रतिगता पर्षद्, ततः शुश्रूषमाणो नमस्यन् विनयेन कृतपुटिताञ्जलिः गौतमः एवम्-वक्ष्यमाणप्रकारेण अत्रादीत् - 'अन्नउत्थिया णं भंते ! एवमाइक्खंति, जाव एवं परुति' हे भदन्त ! अन्ययूथिकाः अन्यतीर्थिकाः खलु एवं वक्ष्यमाणरीत्या आख्यान्ति, यावत भाषन्ते, प्रज्ञापयन्ति एवं प्ररूपयन्ति - ' एवं खलु सीलं सेयं १, सुयं सेयं २, सुयं सेयं, सीलं सेयं ३' यत् एवं लोकसिद्धन्यायेन खलु निश्चितं शीलमेव प्राणातिअतः इन्हीं श्रुतादि संपन्न मनुष्य आदिकों का विचार करने के लिये सूत्रकार ने इस दशवे उद्देशक को प्रारंभ किया है। ( रायगिहे नयरे एवं वयासी ) राजगृह नगर में यावत् गौतम ने ऐसा पूछा- यहां 95 यावत् शब्द से ऐसा पाठ लिया गया है- राजगृह नगर में महावीरस्वामी पधारे, महावीरस्वामी को पधारे हुए सुनकर वहां की परिषद् उनको बन्दना और नमस्कार तथा धर्मोपदेश सुनने के लिये उनके समीप आई, उन्हें बन्दना और नमस्कार कर आई हुई परिषद धर्मकथा सुनकर पीछे वापिस गई । तब धर्म सुनने की इच्छा से प्रेरित हुए गौतम ने बड़े विनय के साथ दोनों हाथ जोड़कर नमस्कार करके प्रभु से ऐसा पूछा - ( अन्न उस्थिया णं भंते । एवमादक्खति ) हे भदन्त ! अन्यतीर्थिक जन जो ऐसा कहते हैं- यावत् ऐसा भाषण करते हैं, इस प्रकार से प्रज्ञापन करते हैं, और इस प्रकार से प्ररूपणा करते हैं - ( एवं खलु सीलं सेयं १, सुयं सेयं २, सुयं सेयं सीलं सेयं) लोक सिद्ध न्याय के अनुसार यह बात निश्चित है कि प्राणातिपातादिविरमणरूप एवं
.
શ્રતાદિ સ`પન્ન મનુષ્યાદિકાના વિચાર કવાને માટે સૂત્રકારે આ દસમાં ઉર્દૂशना आरंभ छे. " रायगिहे नयरे जाव एवं वयासी " रामगृह नगरमां મહાવીર પ્રભુ પશ્ચાર્યાં. યાવત્ ગૌતમે આ પ્રમાણે પૂછ્યુ−( અહીં “ यावत् " પદ્મથી નીચેના સૂત્રપાઠ ગ્રહણ કરવામાં આવ્યા છે–મહાવીર પ્રભુનાં દર્શોન કરવા માટે તથા ધર્મોપદેશ સાંભળવા માટે પરિષદ નીકળી. તેમને વઢણા નમસ્કારાદિ કરીને તથા ધર્મોપદેશ સાંભળીને પરિષદ વિખરાઈ ગઈ. ત્યારબાદ ધર્મતત્ત્વને સમજવાની જિજ્ઞાસાવાળા ગૌતમ સ્વામીએ ઘણા વિનયપૂર્વક અને હાથ જોડીને નમસ્કાર કરીને મહાવીર પ્રભુને આ પ્રમાણે પ્રશ્ન પૂછ્યા— " अन्न उस्थिया णं भंते ! एवमाइक्खंति ” હે ભદન્ત ! અન્ય મતવાદીએ એવું કહે છે, એવું ભાખે છે, એવી પ્રજ્ઞાપના કરે છે અને એવી પ્રરૂપણા કરે છે ( एवं खलु सीलं सेयं १, सुर्ये सेयं२, सुयं सेयं सीलं सेयं३ ) (१) शीस ४ શ્રેયસ્કર છે—લેાકસિદ્ધ ન્યાયાનુસાર એ વાત નિશ્ચિત છે કે પ્રાણાતિપાતાદિ
श्री भगवती सूत्र : ৩
