________________
३०६
भगवतीसूत्रे सर्वबन्धको भवति, इत्येवं रीत्या चैक्रियशरीरप्रयोगस्य एकं समयं जघन्येन सर्व बन्धो बोध्यः, उत्कृष्टेन तु समयद्वयं सर्वबन्धः यथा औदारिकशरीस्वैक्रियतां प्रतिपद्यमानः सर्वबन्धको भूत्वा मृतः पुनर्नारकत्वं देवत्वं वा यदा प्राप्नोति तदा प्रथमसमये वैक्रियशरीरस्य सर्वबन्धको भवतीति कृत्वा वैक्रियस्य शरीरस्य सर्वबन्धकः उस्कृष्टेन समयद्वयं भवति, 'देसबंधे जहण्णेणं एक समयं, उक्कोसेणं ते तीसं सागरोवमाइं समयूणाई ' वैक्रियशरीरप्रयोगस्य देशबन्धो जघन्येन एक समयं भवति, उत्कृष्टेन त्रयस्त्रिंशत् सागरोपमानि समयोनानि तस्य देशबन्धो भवति, तत्र औदारिकशरीरी क्रियतां प्रतिपद्यमानः प्रथमसमये सर्वबन्धको भवति, वह एक समय तक उसका सर्वबंधक होता है। इस तरह जघन्य से चैक्रियशरीरप्रयोग का सर्वबंध जीव को एक समय तक होता है। और उत्कृष्ट से दो समय तक इस प्रकार से होता है कि कोई औदारिक शरीरधारी जीव वैक्रिय अवस्थावाला बनकर उसका सर्वबंधक हुआ
और मर गया-मरकर वह जिस समय नारक पर्याय या देवपर्याय को प्राप्तहोता है तब वह प्रथम समय में वैक्रियशरीर का सर्वबंधक होता है। इस तरह से वह उत्कृष्ट से दो समयतक वैक्रियशरीरप्रयोग का सर्वबंधक कहा गया है। (देसबंधे जहण्णेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं समयऊणाई) वैक्रियशरीरप्रयोग का देशबंध जघ न्य से एक समयतक होता है और उत्कृष्ट से एक समयकम ३३ सागरोपम तक होता है। इसका स्पष्टीकरण इस प्रकार से है-कोई औदारिक शरीरधारी जाव चैक्रिय अवस्थावाला बना सो वह प्रथम ત્યારે તે એક સમય સુધી તેને સર્વબંધક રહે છે. આ રીતે જીવ ઓછામાં એ છે એક સમય સુધી વિઝિયશરીર પ્રગને સર્વબંધ કરે છે. હવે ઉત્કૃષ્ટ બે સમયનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે સમજવું–કઈ ઔદારિક શરીરવાળે જીવ વૈક્રિય અવસ્થાવાળા બનીને તેને સર્વબંધક થયે અને મરી ગયે. મરીને જ્યારે તે નારક પર્યાય અથવા દેવ પર્યાયને પ્રાપ્ત કરે છે, ત્યારે તે પ્રથમ સમયમાં વૈકિયશરીરના સર્વબંધક હોય છે. આ રીતે તેને ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ બે સમય सुधी वैठियशरीर प्रयागना सम४ ४ो छ. (देसबंधे जहण्णेण एकं समयं, उक्कोसेण तेत्तीसं सागरोवमाइं समयऊणाई) पैडियशरी२५योगना शम'धन। જઘન્યકાળ એક સમયને અને ઉત્કૃષ્ટકાળ ૩૩ સાગરોપમ કરતાં એક ન્યૂન સમયને કહ્યો છે. આ કથનનું નીચે પ્રમાણે સ્પષ્ટીકરણ સમજવું –કઈ ઔદારિક શરીરધારી જીવ વૈકિય અવસ્થાવાળ બન્યો તે પ્રથમ સમયમાં તેને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭
