________________
प्रमेयचन्द्रिका टी० श० ८ उ० ९ सू०४ औदारिकशरीरप्रयोगबन्धवर्णनम् २७९ न्तरं देशबन्धान्तरं चोक्तम् एवं तथैव वनस्पतिकायिकवर्नाणां यावत् अप्कायिकानां तेजस्कायिकानां वायुकायिकानां विकलेन्द्रियाणां पञ्चेन्द्रियतियग्योनिकानाम् , मनुष्याणां चापि औदारिकशरीरप्रयोगस्य सर्वबन्धान्तरं देशबन्धान्तरं चावसे यमित्यर्थः किन्तु 'वणस्सइकाइयाणं दोन्नि खुड्डाइं, एवं चेव, उक्कोसेणं असंखेज कालं असंखिज्जाओ उस्सप्पिणीओसप्पिणीओ कालओ, खेत्तो असंखेज्जा लोगा वनस्पतिकायिकानामौदारिकशरीरप्रयोगस्य सर्ववन्धान्तरं जघन्येन द्वे क्षुल्लके भवग्रहणे एवं चैव - त्रिसमयोने भवति, तथाहि - वनस्पतिकायिकस्त्रिसमयेन विग्रहेणोत्पन्नः तत्र च विग्रहस्य समयद्वयमनाहारकस्तृतीये च समये सर्वबन्धको भूत्वा क्षुल्लकमवं च जीवित्वा पुनः पृथिव्यादिषु क्षुल्लकभवमेव स्थित्वा पुनरविग्रहेण वनस्पतिकायिकेषु एवोत्पन्नः प्रथमसमये च सर्वबन्धकोऽसा. जाव मणुस्साणं) जिस तरह से पृथिवीकायिकों का सर्वच धान्तर और देशबंधान्तर कहा गया है उसी तरह से वनस्पतिकायिकों को छोड़कर यावत्-अप्कायिकों के, तेजस्कायिकों के, वायुकायिकों के, विकलेन्द्रियों के, पंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकों के और मनुष्यों के औदारिक शरीर प्रयोग के सर्वचन्धान्तर और देशबंधान्तर को जानना चाहिये। किन्तु (वणस्सइकाइयाणं दोनि खुड्डाई, एवं चेव उक्कोसेणं असंखेनं कालं, असंखिजाओ उस्सप्पिणीओसप्पिणीओ कालओ, खेत्तओ असंखेजा लोगा) वनस्पतिकायिक जो जीव हैं उनके औदारिक शरीरप्रयोग का सर्व धान्तर जघन्यसे तीन समय कम दो क्षुल्लकभवग्रहणपर्यन्त होता है और वह इस प्रकार से होता है-जैसे कोई वनस्पतिकायिक जीव तीन समय वाले विग्रह से उत्पन्न हुआ वहां वह विग्रह के दो समयों में अनाहारक रहा और तीसरे समय में उसने औदारिक शरीर का પૃથ્વીકાયિકેનું સર્વબાતર અને દેશબંધાન્તર કહેવામાં આવ્યું છે, એજ પ્રમાણે વનસ્પતિકાયિક સિવાયના મનુષ્ય પર્યન્તના–એટલે કે અપકાયિક, તેજસ્કાયિક, વિકલેન્દ્રિય, પંચેન્દ્રિય તિર્યચનિક અને મનુષ્યના ઔદારિક शरी२ प्रयोगना समर्नु भने देशमधD भतर सभा. परन्तु (वणस्सइ काइयाणं दोन्नि खुड्डाई, एवं चेव उक्कोसेणं असंखेज्जं कालं, असंखिज्जाओउत्सप्पिणी ओस्सपिणीओ कालओ, खेत्तओ असंखेज्जा लोगा) वनस्पतिथि: જીવના દરિક શરીર પ્રયોગના સર્વબંધનું જઘન્ય અંતર બે ક્ષુલ્લક ભવ ગ્રહણ કરતાં ન્યૂન સમયનું હોય છે. તેનું સપષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે-જેમકે કેઈ વનસ્પતિકાયિક જીવ ત્રણ સમયવાળી વિગ્રહગતિથી ઉત્પન્ન થયે, ત્યાં તે વિગ્રહના એ સમયમાં અનાહારક રહ્યો અને ત્રીજે સમયે તેણે ઔદ્યારિક શરી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭
