________________
भगवतीस्त्र
स्यात् , उत्कर्षेण तु अप्कायिकानां सप्तवर्ष सहस्राणि स्थितिः तेजस्कायिकानां त्रयः अहोरात्राः, वनस्पतिकायिकानां दशवर्ष सहस्राणि, द्वीन्द्रियाणां द्वादश वर्षाणि, त्रीन्द्रियाणामेकोनपञ्चाशत् अहोरात्राः, चतुरिन्द्रियाणां षण्मासाः, अत एव एतेषाम् उत्कृष्टतः सर्वबन्धसमयन्यूनो देशबन्धो भवति, इत्याशयः, 'जेसि पुण अस्थि वेउवियसरीरं तेसिं देसबंधो जहण्णेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं जा जस्स ठिई सा समऊगा कायया, जाव मणुस्साणं देसबंधे जहण्णेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं समयऊणाई ' येषां पुनर्जीवानाम् अप्तेजोवनस्पतिद्वित्रिचतुरितेजस्कायिक जीवों के वह एक समय कम तीन अहोरात्र तक होता है, वनस्पतिकायिक जीवों के वह एक समय दशहजार वर्षतक होता है, दीन्द्रिय जीवों के वह एक समयकम १२ वर्षतक होता है, तेइन्द्रिय जीवों के वह एक समय कम ४९ दिनरात तक होता है और चौइन्द्रिय जीवों के वह छ मासतक होता है। इसीलिये ऐसा कहा गया है कि जिन जीवों के वैकिय शरीर नहीं होता है उनके वह देशबंध उत्कृष्ट से एक समय कम अपनी २ आयुकाल तक होता है। (जेसिं पुण अस्थि वे उ. ब्वियसरीरं तेसिं देसबंधो जहण्गेणं एक समयं, उक्कोसेणं जा जस्स लिई सा समयऊगा कायव्वा जाव मणुस्साणं देसबंधे जहण्णेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं तिन्नं पलिओवमाई समयऊगाई) अपकायिक, तेज. स्कायिक, वनस्पतिकायिक, दो इन्द्रिय, ते इन्द्रिय और चौ इन्द्रिय इन કરતાં ૭૦૦૦ વર્ષ જૂનું હોય છે, તેજસ્કાયિક જીવમાં તે ત્રણ અહેરાત્ર (રાત્રિ દિવસ) કરતાં એક સમય ન્યૂન હોય છે, વનસ્પતિકાયિક જીવમાં તે દસ હજાર વર્ષ કરતાં એક ન્યૂન સમય પ્રમાણુ હોય છે, દ્વીન્દ્રિય જીવોમાં તે ૧૨ વર્ષ કરતાં એક ન્યૂન સમય પ્રમાણ હોય છે, ત્રીન્દ્રિય જીમાં તે ૪૯ દિન રાત કરતાં એક ન્યૂન સમય પ્રમાણ હોય છે, અને ચતુરિન્દ્રિય જેમાં તે માસ કરતાં એક ન્યૂન સમય પર્યન્ત હોય છે. તેથી જ એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે “જે જેમાં વિક્રિય શરીર હેતું નથી, તે જીવમાં તે દેશબંધ વધારેમાં વધારે તે દરેકના આયુષ્કાળ કરતાં એક સમય न्यून डाय छे."
(जेसि पुण अस्थि वेउब्वियसरीरं तेसि देसबंधी जहण्णेणं एक्कं समयं, छक्कोसेणं जा जस्स ठिई सा समयऊगा कायब्वा जाव मणुस्साणं देसबधे जहणेण एक्कं समय उनकोसेण तिन्नं पलिओवमाइं समयऊगाई) मयिर, તેજસ્કાયિક, લીન્દ્રિય, ત્રિીન્દ્રિય અને ચતુરિન્દ્રિય જીવથી ભિન્ન, જેમને વૈક્રિય
श्री.भगवती सूत्र : ७
