________________
५९६
भगवतीसूत्र भगिनी, स्वसा वतते, ‘णो मे भन्ज , णो मे पुत्ता, णो मे धूया, णो मे सुण्हा' नो मे भार्या, नो मे पुत्रः, नो मे दुहिता-पुत्री, नो मे स्नुषा पुत्रवधू काचित् वर्तते कथं तर्हि कश्चित् जारपुरुषः तस्य जायां चरति, नो अजायां चरति, तस्या सत्तयभावेन जायात्वादिसम्बन्धपरित्यागादित्याशड्क्याह - 'पेज्जबंधणं पुण से अवोच्छिन्न भवई' हे गौतम! प्रेमबन्धनम्-प्रेमैव-प्रीतिरेव बन्धनम् प्रेमवन्धनम् पुनः तस्य श्रावकस्य अव्युच्छिन्नं भवति, अनुमतेर पत्याख्यातत्वात्, प्रेमानुबन्धस्यानुमतिरूपतात, अन्ने तदुपसंहरनाह- ‘से तेणग भज्जा, णो मे पुत्ता, णो मे धूपा, णो मे सुण्हा' मेरी भार्या नहीं है, मेरा पुत्र नहीं है, मेरी लडकी नहीं है, मेरी पुत्र वधू नहीं है । इस प्रकारसे प्रभुका उत्तर सुनकर अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं तो फिर हे भदन्त ! यह बात कैसे मानी जा सकती है कि वह जार पुरुष उसकी जाया के साथ व्यभिचार सेवन करता है उसकी स्त्री से भिन्न स्त्रीके साथ व्यभिचार सेवन नहीं करता है? क्यों कि उसमें उस श्रमणोपासक को जब आसक्तिही नहीं है-तो फिर वह उमकी कैसे कहला सकती है ? तो इस आशंका के समाधान निमित्त 'पेजबंधणे पुण से अवोच्छिन्ने भव' प्रभु कहते हैं कि गौतम ! उन श्रावकका प्रेमबन्धन-ममताभाव जोकि अनुमतिरूप है-उसके साथ व्युच्छिन्न नहीं हुआ है। तात्पर्य कहनेका यह है कि उसने जो सावद्ययोग का परित्याग किया है वह मन, वचन, काय इनकी दो આવે છે કે માતા મારી નથી, પિતા ભાર નથી, ભાઈ મારે નથી, બહેન મારી નથી, 'णो मे भजा, णो मे पुत्ता, णो मे धृया, जो मे मुण्हा' भार्या भाश नथी, પુત્ર મારે નથી, પુત્રી મારી નથી, અને પુત્રવધૂ પણ મારી નથી.
પ્રભુને આ પ્રકારનો ઉત્તર સાંભળીને ગૌતમ વામી પ્રભુને પૂછે છે કે “તો પછી એ વાત કેવી રીતે માની શકાય કે તે જાર પુરુષ તે શ્રાવકની ભાર્યા સાથે વ્યભિચાર સેવે છે- તેની ભાર્યા ન હોય એવી સ્ત્રી સાથે વ્યભિચાર સેવતો નથી? જે તે સ્ત્રીમાં તે શ્રાવકની આસકિત જ ન હોય, તો તે સ્ત્રીને તે શ્રાવકની ભાય જ કેવી રીતે કહી શકાય? .. शानु सामाधान २१। माट प्रभु हे छ- 'पेज्जबंधणे पुण से अवोच्छिन्ने भवइ' गौतम! ते श्रावन प्रेममधन-ममता १-२ मनुभात३५ છે– તે બુચ્છિન્ન થયું નથી– તૂટયું નથી. તેની અનુમતિ વિના તે સ્ત્રી સાથેનું તેનું પ્રેમબંધન તૂટી શકતું નથી કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે તેણે જે સાવધોગને પરિત્યાગ કર્યો છે તે મન, વચન અને કાયની બે કટિથી કૃિત અને કારિતથી કર્યો છે. તેણે મન,
श्री. भगवती सूत्र :
