SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 518
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ भगवतीमत्रे पच्णत्ते' हे गौतम ! स केवलज्ञानविषयः, तद्वा केवलज्ञानं समासतः संक्षेपतः चतुर्विध प्रज्ञप्तम्, 'तंजहा-दव्वओ, खेत्तो, कालओ, भावओ' तद्यथा-द्रव्यतः, क्षेत्रतः, कालतः, भावतः; 'दव्यओणं केवलनाणी सव्वदव्वाइं जाणइ, पासइ, एवं जाव भावओ' द्रव्यतः केवलज्ञानविषयं द्रव्यमाश्रित्य खलु केवलज्ञानी सर्वद्रव्याणि जानाति, विशेषाकारेणावगच्छति, पश्यति सामान्याकारणाव बुध्यते, एवम् उक्तरीत्या यावत्- भावतः भावाधिकारपर्यन्तकेवलविषयाभिधायि नन्दीसूत्रमिह वक्तव्यम्, तच्चैवम्- 'खेत्तओणं केवलनाणी सव्वं खेत्तं जाणइ, पासइ, कालओ णं केवलनाणी सत्वं कालं जाणइ, पासइ, भावओणं केवलनाणी सत्वे भावे जाणइ, पासइ' इति, क्षेत्रतः खलु केवलज्ञानी सर्व विषय कितना कहा गया है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा से समासओ चउविहे पण्णत्ते' केवलज्ञानका विषय अथवा केवलज्ञान संक्षेपसे चार प्रकारका कहा गया है - 'तं जहा' जो इस तरहसे हैं-- 'दव्वओ, खेत्तओ, कालओ, भावओ' द्रव्यसे क्षेत्रसे, कालसे और भावसे 'दव्वओ णं केवलनाणी सव्वव्वाई जाणइ, पासइ, एवं जाव भावओ' केवलज्ञानी केवलज्ञान विषयक द्रव्यको आश्रित करके समस्त द्रव्योंको- रूपी अरूपी पदार्थों को विशेषरूपसे जानता है और सामान्यरूपसे उन्हें देखता है । केवलज्ञान विषयक यह सब कथन भावाधिकार पर्यन्त जैसा नंदीसूत्र में कहा गया है वैसा ही यहांपर जानना चाहिये- वहांका भावाधिकार तक का सूत्र इस प्रकारसे है- 'खेत्तओ णं केवलनाणी सव्वं खेत्तं जाणइ पासह, कालओ णं केवलणाणी सव्वं कालं जाणइ पासइ, भावओ णं केवलणाणी सव्वे भावे जाणइ पासइ' क्षेत्रकी अपेक्षा २ ॥ शत छ. 'दचओ, खेत्तओ, कालओ, भावओ' थी, क्षेत्रथा, या भने लाया 'केवलनाणी सव्वदव्वाइं जाणइ, पासइ, एवं जाव भावओ' કેવળજ્ઞાની કેવળજ્ઞાનના વિષયક દ્રવ્યને આશ્રય કરીને સમસ્ત દ્રવ્યને એટલેકે રૂપી અરૂપિ પદાર્થોને વિશેષ રૂપથી જાણે છે અને સામાન્યરૂપથી દેખે છે. કેવળજ્ઞાન વિષયક આ સઘળું કથન ભાવાધિકાર પયંત જેવી રીતે નંદીસૂત્રમાં કહ્યું છે. તેવી જ રીતે महीमा पY समj. त्यांनुवाधि२ ५५ तनुं सूत्र प्रमाणे छे. 'खेत्तओ, णं केवलनाणी सव्वं खेत्तं जाणइ पासइ, कालओ णं केवलनाणी सव्वं कालं जाणइ पासइ, भावओ णं केवलनाणी सत्वे भावे जाणइ पासइ' श्री. भगवती सूत्र :
SR No.006320
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1964
Total Pages823
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size46 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy