SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 334
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ૨૨૨ भगवतीसूने क्रियते प्रदीपेन घट इवेति तद्व्यञ्जनम् तच्च उपकरणेन्द्रियम् शब्दादिरूपेण परिणामप्राप्तद्रव्यसमूहश्च, तथाच उपकरणेन्द्रियेण प्राप्तशब्दादिविषयाणाम् व्यक्त ज्ञानं व्यञ्जनावग्रहः, ' एवं जहेवआभिणिबोहियनाणं तहेव, नवरं एगढियवर्ज जाव नोइंदियधारणा, सेनं धारणा, सेतं मइअण्णाणे' एवं यथैव आभिनिबोधिकज्ञानं मतिज्ञानं भणितं तथैव अत्रापि भणितव्यम्, तदालाएकश्चैवम्-'से किं तं वंजणोग्गहे ? वंजणोग्गहे चउबिहे पणते, तं नहा-सोइंदियवंजणोग्गहे, घाणिदियवंजणोग्गहे, जिभिदियवंजणोग्गहे, फासिंदियवंजणोग्गहे ' इत्यादि । अथ किं स व्यञ्जनावग्रहः-व्यञ्जनावग्रहः - चतुर्विधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा- श्रीवेन्द्रियव्यञ्जनावग्रहः, घ्राणेन्द्रियच्यञ्जनावग्रहः, जिहेन्द्रियव्यञ्जनावग्रहः, स्पर्शे'द्रव्यसमूहश्च' व्यञ्जनका नाम द्रव्यसमह भी है। क्योंकि शब्दादिरूप अर्थही अव्यक्तरूपसे व्यजित किये जाते हैं। 'एवं जहेव आभिणि बोहियनाणं तहेव, नवरं एगढियवजं जाव नोइंदिय धारणा, सेत्त धारणा, सेत्तं मह अण्णाणे' जिस प्रकारसे आभिनिबोधिक-मतिज्ञान कहा है उसी प्रकारसे यहां पर भी व्यंजनावग्रह भी कहना चाहिये । इससे संबंध रखनेवाला आलापक इस प्रकारसे है 'से कि तं वंजणोग्गहे ? वंजणोग्गहेच उविहे पण्णत्ते, तंजहा सोइंदियवंजणोग्गहे, घाणिदियवंजणोग्गहे, जिभिदियवंजणोग्गहे, फासिदियवंजणोग्गहे, गौतमस्वामी प्रभुसे पूछते हैं हे भदन्त ! व्यञ्जनावग्रह कितने प्रकारका कहा गया है ? उत्तरमें प्रभु कहते हैं हे गौतम ! व्यञ्जनावग्रह चार प्रकारका कहा गया है जैसे १ श्रोत्रन्द्रियव्यञ्जनावग्रह, २ घाणेन्द्रियव्यञ्जनावग्रह जिहवेन्द्रिय रचनावग्रह, ४स्पर्शनेन्द्रियव्यञ्जनावग्रह इत्यादि मने ते व्यनाड . अथवा "व्यसमहश्च व्यसन नाम द्रव्य समूह पा] छ. भी शाहि ३५ अर्थ २५०५४ ३५था व्यन्ति ४२१५ छ, 'एवं जहेव आभिणिवोहियनाणं तहेव नवरं एगेदियवज्ज जाव नो इंदिय धारणा सेनं धारणा सेत्तं मइ अन्नाणे ते मालिनिसाचित भतिज्ञान उस ते ४ ते અહીં આ વ્યંજનાવગ્રહ પણ સમજી લેવું. તેને સંબંધ રાખનાર આલાપ – વાક્ય આ प्रमाछे- 'से किं तं बंजणोग्गहे, वंजणोग्गहे चउविहे पण्णते तं जहा सोइंदियवंजणोग्गहे घाणिदिय वंजणोग्गहे निभिदिय वंजणोग्गहे, फासिंदिय वंजणोग्गहे ' गौतम साभी प्रसुने पूछे छे मापन ! नया પ્રકારના કહેલ છે? ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે– હે ગૌતમ! વ્યંજનાવગ્રહ ચાર પ્રકારના કહેલ છે જેમકે– ૧ શ્રોત્રે દ્રિય વ્યંજનાવગ્રહ, ૨ ધ્રાણેન્દ્રિય વ્યંજનાવગ્રહ, ૩ જિહેન્દ્રિય श्री. भगवती सूत्र :
SR No.006320
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1964
Total Pages823
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size46 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy