________________
१
6
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ. १ सू. २१ सूक्ष्मपृथ्वीकाय स्वरूपनिरूपणम् २२३ प्रयोगपरिणते वा, समारम्भसत्यमनःप्रयोगपरिणते वा, असमारम्भसत्यमनः प्रयोगपरिणते वा भवतः ' अहवा एगे आरंभसच्चमणप्पओगपरिणए वा ' एगे अणारंभसचमणप्पओगपरिणए वा अथवा सत्यमनःप्रयोगपरिणतम् एकम् द्रव्यमारम्भसत्यमनः प्रयोगपरिणतं भवति, एकश्च अनारम्भसत्यमनः प्रयोगपरिणतं भवति, एवं एएणं गमरणं दुयसंजोएणं नेयच्वं एवमुक्तरीत्या एतेन गमकेन आरम्भसत्यमनःप्रयोगादिपदप्रदर्शितेन अभिलापक्रमेण द्विकस योगेन अन्येषामपि संरम्भासंरम्भादीनां चतुर्णां द्विद्रव्यं ज्ञातव्यम् स्वयमेवोहनीयमित्यर्थः 'सव्वे संयोगा जत्थ जत्तिया उर्दूति ते भाणियन्त्रा जाव - सन्वट्टसिद्धगत्ति' सर्वे संयोगाः द्विक संयोगा इत्यर्थः यत्र आरम्भसत्यमनः प्रयोगादिसमूहे यावन्तः उष्ठन्ते संभवन्ति ते सर्वे तत्र भणितव्याः, तथा च तत्रारम्भसत्यमनः प्रयोगपरिणताः भी होते हैं, और असमारंभसत्यमनःप्रयोगपरिणत भी होते हैं । 'अहवा एगे आरंभ सच्चमणप्पओगपरिणए वा, एगे अणारंभसचमणप्प ओगपरिणए वा अथवा सत्यमनः प्रयोगपरिणत एक द्रव्य आरंभ सत्यमनःप्रयोगपरिणत भी होता है, और कोई दूसरा द्रव्य अनारंभ सत्यमनः प्रयोगपरिणत भी होता है, 'एवं एएणं गमएणं दुय संजोएणं नेयव्वं' आरंभसत्यमनः प्रयोगादि पदों द्वारा प्रदर्शित किये गये इस विक संयोगवाले अभिलापक्रमसे, इसी प्रकार से अन्य संरंभ असंरंभ आदि चारपदोंका भी द्विद्रव्य अपने आप जान लेना चाहिये । सव्वे संजोगा जत्थ जत्तिया उट्ठेति ते भाणियव्वा जाव सव्वसिद्ध गई ' समस्त द्विक्संयोग आरंभसत्यमनःप्रयोगादि समूह में जितने संभवित हों वे सब वहां कहलेना चाहिये, तथा च इनमें से आरंभ सत्यमनः સત્યમન:પ્રયાગપરિણત પણ હાય છે, તેમજ અસરભર સત્યમનઃ પ્રયોગ પરિણુત પણ હાય છે, સમારંભ સત્યમનઃ પ્રયેગ પરિણત પણ હાય છે અને અસમારંભ सत्यमन प्रयोग परिणत पशु होय छे. ( अहवा एगे आरंभसच्चमणप्पओगपरिore वा जात्र अणारंभ सच्चमणप्पओगपरिणए वा) अथवा सत्यमन प्रयोगपरियत मे દ્રશ્ય આર ભસત્યમન પ્રયાગ પરિણત હાય છે અને બીજી ક્રાઈ દ્રવ્ય અનારંભ - સત્યમન प्रयोगपरिष्कृत पशु होय छे. ( एवं एएणं गमरणं दुयसंजोएणं नेयव्वं ) अर्थात આરંભ સત્યમના પ્રયાગાદિ પદ્મદ્વારા દર્શાવેલા આ કિસ યાગવાળા અભિલાષના ક્રમથી એજ રીતે બીજા સંરભ અસરભ આદિ ચારે પદોના (વાકયાના) પણ દ્વિદ્રવ્ય સમજી લેવા ( सव्वे संजोगा जत्थ जत्तिया उट्ठेति ते भाणियन्त्रा, जाव सन्वट्टसिद्धगई ) સમસ્ત કિસ યાગ આરંભ સત્યમન પ્રયેાગાદિ સમૂહમાં જેટલા સંભવિત હેય તે તમામ ત્યાં કહી લેવા જોઇએ તેમાંથી આરંભ સત્ય મનઃપ્રયાગ પરિણતના અભિલાપ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૬