________________
-
१६२
भगवतीमत्रे ____ एवं कार्मणेनापि औदारिकशरीरस्य मिश्रता बोध्या, उत्पत्यपेक्षया औदारिकशरीरस्य प्रधानत्वात् , यदा तु औदारिकशरीरी वैक्रियलब्धिसम्पन्नो भवति पश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकः, पर्याप्तबादरवायुकायिको वा वैक्रियं करोति तदा औदारिककाययोगे तिष्ठन्नेव प्रदेशान् विक्षिप्य वैक्रियशरीरयोग्यान पुद्गलान् पर्यादाय वैक्रियशरीरपर्याप्त्या यावद् न पर्याप्ति प्राप्नोति ताबद् वैक्रियेण सह औदारिकशरीरस्य मिश्रता विज्ञेया, प्रारम्भकतया औदारिकशरीरस्य प्रधानत्वात् , एवम् आहारकेण सहापि औदारिकशरीरस्य मिश्रता बोध्या इति प्रस्तुतसन्दर्भाशयः, एवं किम् कायप्रयोगपरिणतमेव द्रव्यम् -'वेउब्धियसरीरकायप्पयोग०' वैक्रियशरीर कायप्रयोगपरिणतं भवति ? वैक्रियकायप्रयोगश्च _इसी तरह कार्मणशरीरके साथ भी औदारिक शरीरकी मिश्रता यहां जाननी चाहिये। क्योंकि उत्पत्तिकी अपेक्षासे औदारिक शरीरकी प्रधानता है। जब औदारिक शरीरवाला मनुष्य, अथवा पंचेन्द्रिय तिर्यच, या पर्याप्तवादर बायुकायिकजीव वैक्रिय लब्धिसंपन्न होता है
और वैक्रिय शरीरका निर्माण करता है तब वह औदारिक काययोगमें रहता हुआ ही आत्मप्रदेशोंको विस्तारकर वैक्रिय शरीके योग्य पुद्गलोंको ग्रहण करता है और जबतक वैक्रिय शरीर पर्याप्तिको वह पूर्ण नहीं करलेता है तबतक वैक्रियके साथ औदारिक शरीरकी मिश्रता होने से उसे औदारिकमिश्रकायप्रयोग जानना चाहिये । क्योंकि प्रारंभक होने के कारण औदारिकशरीरकी प्रधानता है। इसी तरहसे आहारकके साथ भी औदारिक शरीरकी मिश्रता जाननी चाहिये । इस तरहसे यह प्रस्तुत संदर्भका आशय है । 'वेउव्चियसरीरकायમિશ્રગ દ્વારા આહાર ગ્રહણ કરે છે. આ રીતે કામણ શરીરની સાથે દારિક શરીરની મિશ્રતા અહીં સમજવી. કારણકે ઉત્પત્તિની અપેક્ષાએ દારિક શરીરની પ્રધાનતા છે.
જ્યારે ઔદારિક શરીરવાળે મનુષ્ય અથવા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ અથવા પર્યાપ્ત બાદર વાયુકાયિક જીવ વિકિપલબ્ધિવાળે હોય છે અને વૈશિરીરનું નિર્માણ કરે છે, ત્યારે તે
ઔદારિકકાયોગમાં રહીને જ આત્મપ્રદેશને વિસ્તારીને વૈકિયશરીરને યોગ્ય પુદગલેને ગ્રહણ કરે છે, અને જ્યાં સુધી તે ક્રિયશરીર પર્યાતિને પૂર્ણ કરી લેતે નથી, ત્યાં સુધી વૈયિની સાથે ઔદારિક શરીરની મિશ્રતા હોવાથી તેને ઔદારિકમિશ્નકાયપ્રયોગ સમજ જોઈએ. કારણકે પ્રારંભિક હોવાને લીધે ઔદારિક શરીરની પ્રધાનતા છે. એ જ પ્રમાણે આહારકની સાથે પણ દારિક શરીરની મિશ્રતા સમજવી. પ્રસ્તુત સંદર્ભને આ आरनी माशय छे. 'वेउब्धियसरीरकायप्पओग०' से प्रभारी ने दू०५ यप्रयोग
श्री. भगवती सूत्र :
