________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८ उ. १ मृ. १२ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् १३७ णता अपि, यावत्-नीलवर्णपरिणता अपि, हरिद्रावर्णपरिणता अपि, लोहितवर्णपरिणता अपि, शुक्लवर्णपरिणता अपि । गन्धतः सुरभिदुरभिगन्धपरिणता अपि । रसतः तिक्त-कटुक-कपाया-म्ल-मधुररसपरिणता अपि । स्पर्शतः कर्कशमृदु-गुरु-लघु-शीतोष्ण-स्निग्ध-रूक्षस्पर्शपरिणता अपि भवन्ति । सर्वे विस्त्रसापरिणतपुद्गलाः त्रिंशदुत्तरपञ्चशतसंख्यकाः (५३०) संजाताः । प्रयोगमिश्रवित्रसापरिणताच अशीत्युत्तरसप्तशताधिक सप्तसप्तति सहस्रोत्तरेकलक्षसंख्यकाः (१७७७८०) भवन्ति ॥५० १२॥
एकपुद्गलद्रव्यपरिणामवक्तव्यता।। अथ नवभिर्दण्डकैरेकपुद्गलद्रव्यपरिणामवक्तव्यतामाह- ‘एगे भंते !' इत्यादि ।
मूलम्-एगे भंते ! दव्वे किं पओगपरिणए, मीसापरिणए, वीससा परिणए ? गोयमा ! पओगपरिणए वा, मीसापरिणए वा, वीससापरिणए वा। जइ पओगपरिणए कि मणप्पओगपरिणए, जो पुद्गल संस्थानकी अपेक्षा आयत संस्थानपरिणत होते हैं, वे वर्ण की अपेक्षासे कालवर्ण परिणत भी होते हैं यावत्-नीलवर्ण परिणत भी होते हैं, हरिद्रावर्ण परिणतभी होते हैं। शुक्लवर्ण परिणत भी होते हैं । गन्धकी अपेक्षासे वे सुरभिगंध और दुरभिगंधरूपमें भी परिणत होते हैं । रसकी अपेक्षासे वे तिक्त, कटुक, कषाय, अम्ल मधुररस परिणत भी होते हैं । स्पर्श की अपेक्षासे वे कर्कश, मृदु, गुरु, लघु, शीत, उष्ण, स्निग्ध रूक्षस्पर्श परिणत भी होते हैं । ये समस्त विस्रसापरिणतपुद्गल ५३० हैं । प्रयोगपरिणत, मिश्रपरिणत
और विरसा परिणत पुदगल सब मिलकर १७७७८० हैं ॥सू.१२॥ સંસ્થાનની અપેક્ષાએ આયત (લાંબા) સંસ્થાન પરિણત હોય છે, તે પુદગલો વણની અપેક્ષાએ શ્યામવર્ણ પરિણત પણ હોય છે, નીલવર્ણ પરિણત પણ હોય છે, લાલવણું પરિણત પણ હોય છે, પીલાવર્ણ પરિણત પણ હોય છે અને શુકલવર્ણ પરિણત પણ હોય છે. ગંધની અપેક્ષાએ તે પુદ્ગલે સુગંધપરિણત પણ હોય છે અને દુર્ગધપરિણત પણ હોય છે. રસની અપેક્ષાએ તે પુદગલે તીખા, કડવા, તુરા, ખાટા અને મધુરરસ પરિણત પણ डाय छे. २५शनी अपेक्षा पुगत ४४२, मुटु, गुरु, सधु, शीत, SY, स्निग्य અને રૂક્ષસ્પર્શ પરિણત પણ હોય છે. તે સમસ્ત વિશ્વસાપરિણત પુદગલોને પ૩૦ ભેદ છે. પ્રયોગ પરિણત, મિશ્ર પરિણત અને વિશ્વસા પરિણત પુદગલોના એકંદરે ૧૭૭૭૮૦ ભેદ છે. સૂ ૧૨ છે
श्री. भगवती सूत्र :
