________________
९६
भगवती सूत्रे
,
ये पर्याप्त कसर्वार्थसिद्धानुत्तरौपपातिकाः यावत् परिणता अपि ते वर्णतः कालवर्णपरिणता अपि, यावत् - आयतसंस्थानपरिणता अपि, (षष्ठो दण्डकः ६ ) ||०७॥ टीका- 'जे अपज्जत्तसुहुमपुढविकाइयए गिंदियप ओगपरिणया ते ओ कालवनपरिणयावि नील० लोहिय० हालि६० सुकिल्ल० ये अपर्याप्तसूक्ष्मपृथिवी कायिकै केन्द्रियप्रयोगपरिणताः पुद्गलाः प्रज्ञप्ता स्ते वर्णतः कालवर्ण परिणता कालवन परिणया वि जाव आययसंठाणपरिणया वि) जो पुद्गल पर्याप्त सूक्ष्मपृथिवीकायिक एकेन्द्रियके प्रयोगसे परिणत होते हैं वे इसी प्रकार से जानना चाहिये और इसी प्रकारसे ही सबकथन उनमें क्रमपूर्वक लगालेना चाहिये यावत् जो पुद्गल पर्याप्त सर्वार्थसिद्ध अनुattपपातिक यावत् प्रयोगपरिणत होते हैं वे वर्णकी अपेक्षा कालेवर्णरूपमें भी परिणत हो जाते हैं यावत् संस्थानरूपसे भी परिणत हो जाते हैं । (दंडगा६) यह छट्ठा दण्डक है।
टीकार्थ- सूत्रकार ने इस सूत्रद्वारा वर्णादिद्वार नामका छट्ठा दण्डक का कथन किया है इसमें उन्होंने यह कहा है कि 'जे अपज्जत्तसुहुमपुढविकाइयएर्गिदियपओगपरिणया ते वन्नओ कालवन्नपरिणयावि नीलवनपरिणया वि, लोहियवनपरिणया वि, हालिद्दवन्न परिणया वि, सुकिल्लवनपरिणया वि' जो पुद्गल अपर्याप्त सूक्ष्मपृथिवीकायिक एकेन्द्रियके प्रयोगसे परिणत हुए कहे गये हैं, वे पुद्गल वर्णकी अपेक्षा परिणया वि, जात्र आययसंठाण परिणया त्रि) ने युगले। पर्याप्त सूक्ष्म पृथ्वीકાયિક એકેન્દ્રિયના કથન પ્રમાણે સમજવું. વધ્યું, ગંધ, રસ, સ્પર્શી અને સંસ્થાન વિષયક સમસ્ત કયન અનુક્રમે ઉપર કહ્યા પ્રમાણે સમજવું. સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તર વિમાનવાસી દેવ પન્તના સમસ્ત જીવાનું કથન એજ પ્રમાણે સમજવું. સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તરૌપપાતિક દેવ પન્તના જીવાના પુદગલા વિષે આ પ્રમાણે કથન સમજવું- ‘તે પુદગલા વર્ષોંની અપેક્ષાએ કાળ આદિ ઉપર્યુકત વરૂપે પરિણમે છે’, ત્યાંથી લઈને આયત સંસ્થાનરૂપે याशु परिष्शुभे छे', त्यां सुधीनुं उपर्युक्त समस्त उथन अड ४२. ( दंडगा ६ ) આ પ્રમાણે છઠ્ઠું દંડક સમજવું.
ટીકા- સૂત્રકારે આ સુત્રદ્વારા વર્ણાદિ દ્વાર નામના છઠ્ઠા દડકનું નીચે પ્રમાણે प्रतियाहन युछे- ' जे अपज्जत्तसुहुमपुढविकाइय एर्गिदियपओगपरिणयाते वण्णओ कालवण्णपरिणया वि, नीलवण्णपरिणया वि, लोहियवण्ण परिणया वि, हालिदवण्णपरिणया वि, सुकिल्लवपणपरिणया वि ' पुग અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ પૃથ્વીક્રાયિક એકેન્દ્રિયના પ્રયોગથી પરિષ્કૃત થયેલા કહ્યાં છે, તે પુદગલે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૬
