________________
७९०
भगवतीसूत्रे
विद्वाणं, सन्भिसभाणं' ततः खलु तेषाम् अन्ययूथिकानाम् = अन्यतीर्थिकानाम् अन्यदा एकदा कदाचित् एकतः = एकत्र समुपागतानां स्थानान्तरेभ्यः एकत्रसंमिलितानाम्, सन्निविष्टानाम् समूहतया स्थितानाम्, सन्निषण्णानाम् सम्यक्तया निषण्णानाम् सुखोपविष्टानामित्यर्थः ' अयमेयारूवे मिहो कहा समुल्लावे समुपज्जित्था ' अयमेतद्रूपः = त्रयमाणस्वरूपः मिथः = परस्परम् कथासमुल्लाप:= वार्तालापप्रकारः, समुदपद्यत = समुत्पन्नः । स कः ? इति प्रदर्शयति- ' एवं खलु समणे नायपुत्ते पंच अस्थिकाए पन्नवेई' एवं प्रकारेण खलु श्रमणो ज्ञातपुत्रः महावीरः पञ्चअस्थिकायान- प्रदेशसमूहान, प्रज्ञापयति = परूपयति- ' तं जहा ' तद्यथा - तान् दर्शयति- 'धम्मत्थिकार्य, जाव - आगासत्थिकाय धर्मास्तिकायम्, यावत्पदेन - अधर्मास्तिकायम् जीवास्तिकायम्, पुद्गलास्तिकायम्, आकाशास्तिकायचेति । 'तत्थणं समणे नायपुत्ते चत्तारि अस्थिकाए अजीवकाए पन्नवे' तत्र खलु धर्मास्तिकायादिषु पञ्चसु मध्ये श्रमणः ज्ञातपुत्रः, चतुरः अस्तिकायान् अजीवकायान् अजीवाः अचेतनाश्च ते च कायाश्च राशयः इति से आकर एकत्र समूहरूपसे सुखपूर्वक बैठे हुए इन अन्यतीर्थिकोंका 'अयमेयारूवे मिहो कहासमुल्लावे समुप्पज्जित्था ' आपसमें ऐसा वार्तालाप हुआ 'एवं खलु समणे नायपुने पंच अस्थिकाए पन्नवेइ कि श्रमण ज्ञातपुत्र महावीरने पांच अस्तिकायोंकी प्रदेश समूहों की प्ररूपणाकी है 'तं जहा ' जो इस प्रकार से हैं 'धम्मत्थिकाय', आगासत्थिकार्य ' धर्मास्तिकाय यावत् आकाशास्तिकाय यहाँ यावत्पदसे अधर्मास्तिकाय, जीवास्तिकाय, पुद्गलास्तिकाय ' और आकाशास्तिकाय, इन अस्तिकायों का ग्रहण हुआहै । 6 तत्थ णं समणे णायपुत्ते चत्तारि अस्थिकाए अजीवकाए पन्नवेड इनमें श्रमण ज्ञातपुत्र महावीरने चार अस्तिकायको તેઓ બધાં પોતપોતાને સ્થાનેથી આવીને કોઇ એક સ્થાને ભેગા મળીને સુખપૂર્વક બેસીને 'अयमेरूवे मिहो कहासमुल्लावे समुप्पज्जित्था ' मे मील साथै मा प्राश्ना वार्तासाथ २वा साग्या- 'एवं खलु समणे नायपुत्ते पंच अस्थिकाए पन्नवेह' શ્રમણુ જ્ઞાતપુત્ર મહાવીરે પાંચ અસ્તિકાયાની (પ્રદેશ સમૂહાની) પ્રરૂપણા કરી છે. 'तं जहा' ते पांय अस्तियो म मा छे- 'धम्मस्थिकाय, जाव आगासत्थिकायं' [૨] અધર્માસ્તિકાય [3] वास्तिाय, [૪] પુદ્દગલાસ્તિકાય અને [4]
जाव
प्रशारिताय. 'तत्थणं समणे णायपुत्ते चत्तारि अस्थिकाए अजीवकाए पन्नवेड् તે પાંચ અસ્તિાચેમાંથી ચાર અસ્તિકાયોને ક્ષમણ જ્ઞાતપુત્ર મહાવીરે અજીવકાય કહ્યા છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : પ
