________________
६४४
भगवतीमूने एव किम् उत्पन्नज्ञानदर्शनधराः अर्हन्तो- जिनाः केवलिनो भूत्वैन सिद्धाः बुद्धाः मुक्ताः परिनिर्वाताः सर्वदुःखानामन्तकरा अभूवन, भवन्ति, भविष्यन्ति च ? । भगवानाह-हे गौतम ! हन्त, सत्यम्, सर्वेऽपि ते उत्पन्नज्ञानदर्शनधराः अर्हन्तो जिनाः केवलिनो भूत्वैव सिद्धा बुद्धा मुक्ताः परिनिर्वाताः सर्वदुःखानामन्तकरा अभूवन, भवन्ति, भविष्यन्ति च । गौतमः पृच्छति हे भदन्त ! स उत्पन्नज्ञानदर्शनधरः अर्हन् जिनः केवली ' अलमस्तु ज्ञानेन सर्वथा पूर्णोऽस्ति इति वक्तव्यं स्यात् ? भगवानाह-हे गौतम ! स उत्पन्नज्ञानदर्शनधरः अर्हन् जिनः केवली ज्ञाने पूर्णोऽस्ति इति अवश्यमेव वक्तव्यं स्यात्, इति संग्राह्यम् । अथ जीवात्मनः कायप्रमाणानुसारं संकोचविकाशशालित्वं हुए हैं, होते हैं और होंगे वे सब ही क्या उत्पन्न ज्ञान दर्शनधारी अर्हन्त जिन केवली होकर ही सिद्ध, बुद्ध, मुक्त, परिनिर्वात ( कर्मसंताप वर्जित) एवं सर्व दुःखोंके अन्तकारक हुए हैं ? होते हैं? होंगे? उत्तरमें प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! हां ऐसा ही है-सर्व ही वे उत्पन्न ज्ञान दर्शन धारी अर्हन जिन केवली होकर ही सिद्ध, बुद्ध, मुक्त, परिनिर्वात और समस्त दुःखोंके अन्तकर्ता हुए हैं । होते हैं और आगे
भी होंगे । अब गौतम प्रभुसे ऐसा पूछते हैं कि-हे भदन्त ! वह उत्पन्न ज्ञान दर्शनधारी जिन केवली 'अलमत्थु' ज्ञान से सर्वथा पूर्ण है ऐसा कहा जा सकता है क्या ? उत्तर में प्रभु कहते हैं - हाँ, गौतम ! वह उत्पन्न ज्ञानदर्शनधारी अर्हन्त जिन केवली ज्ञान में पूर्ण है ऐसा अवश्य ही कहा जा सकता है। ऐसा पाठ ग्रहण करना चाहिये । अब જ્ઞાનદર્શનધારી અહંત જિન કેવલી થઈને જ સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુકત, પરિનિર્વાત (કર્મસંતાપથી રહિત) અને સમસ્ત દુઃખોના અંતકર્તા થયા છે, થાય છે, અને
ઉત્તર- હા, ગૌતમ! તેઓ બધાં ઉત્પન્ન જ્ઞાનદર્શનધારી અર્વત જિન કેવલી થઈને જ સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુકત, પરિનિર્વત અને સમસ્ત દુઃખના અંતકર્તા બન્યા છે, વર્તમાનમાં બને છે અને ભવિષ્યમાં પણ બનશે.
प्रश्न- मन्त! शुते पन्न ज्ञानशनधारी Cor- पक्षी 'अलमत्थ' જ્ઞાનથી સર્વથા પરિપૂર્ણ છે, એમ કહી શકાય ખરૂં? ઉત્તર- હા, ગૌતમ ! તે ઉત્પન્ન જ્ઞાનદર્શનધારી અર્વત જિન કેવલી જ્ઞાનથી પરિપૂર્ણ હોય છે, એવું અવશ્ય કહી શકાય છે. ઉપર્યુક્ત પાઠ અહીં પણ ગ્રહણ કરે જઈએ.
હવે સૂત્રકાર જીવાત્માના કાય પ્રમાણુનુસાર સંકુચન-વિકુચન સ્વભાવનું પ્રતિપાદન ४२ थे- गौतम स्वामी महावीर प्रभुने यो प्रश्न पूछे छे - ‘से प्रणं भंते !
यवानाछ?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૫
