________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका. श.७.उ.सू.५ भाविभरतक्षेत्रीयमनुष्याहारनिरूपणम् ५७१ वैताढय च पर्वतं निश्राय आश्रित्य द्वासप्ततिः नियोगाः क्षेत्राणि विलानित्यर्थः निवास स्थानानि तेषां भविष्यन्ति तेष्वेव तेषामवस्थानात् , तथा बीजमित वीज भाविसन्ततिहेतुत्वात्, बीजस्येव मात्रा परिमाणं येषां ते बीजमात्राः स्वरूपतः स्वल्पा इत्यर्थः बिलवासिनो भविष्यन्तीति ॥सू० ४॥
भरतक्षेत्रीयभाविमनुष्याहारवक्तव्यता । भाविभारतवर्षीयमनुष्याधिकारात् तद्विशेषाहारवक्तव्यतामाह-'ते णं भंते' इत्यादि । ___मूलम-ते णं भंते ! मणुया कं आहारं आहारहिति? गोयमा! तेणं कालेणं तेणं समएणं गंगा-सिंधूओ महानईओ रहपहवित्थराओ अक्खसोयप्पमाणमेत्तं जलं वोज्झिहिति, से विय णं जले बहुमच्छकच्छभाइन्ने, णो चेव णं ओउबहुले भविस्सइ। तए णं ते मणुया सूरूग्गमणमुहुत्तंसिय सूरत्थमणमुहुर्तसिय, बिलेहितो निद्धाहिति, निद्धाइत्ता मच्छकच्छभे थलाई गाहेहिंति, गाहित्ता सीयायवतत्तएहिं मच्छ - कच्छभेहिं एकवीस वाससहस्साइं वित्तिं कप्पेमाणा विहरिस्संति । ते णं भते ! मणुया निस्सीला, निग्गुणा, निम्मेरा, णिपञ्चक्खाणपोसहोववासा, ओसणं मंसाहारा, मच्छाहारा, खोदाहारा, कुणिमाहारा, कालमासे कालं किच्चा कहिं गच्छि. और वैताढयपर्वतको आश्रित करके उनके ७२ निगोद, बिलनिवास स्थान होंगे, उनमें ही उनका निवास रहेगा भाविसन्ततिके हेतु होने के कारण बीजके जैसे बीजमात्र अर्थात् स्वरूप से अल्प ये बिलवासी होंगे ॥ मू० ४ ॥ આ બે મહાનદીઓને તથા વૈતાઢય પર્વતનો આશ્રય લઈને, તેમના ૭૨ નિગેદ, બિલ–નિવાસસ્થાને હશે. તે નિવાસસ્થાનોમાં જ તેઓ નિવાસ કરશે. ભાવિ સત્તતિના હેતુ હોવાને કારણે બીજના જેવા બીજમાત્ર એટલે કે અલ્પ સ્વરૂપવાળા તે બિલવાસીઓ હશે તે સૂટ ૪
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
