________________
३८
भगवतीसूत्रे आवलिकोच्चासनिःश्वासादिकालानां प्रमाणस्वरूपम् एतावांश्च गणितविषयः औपमिककालपल्योपम-सागरोपम-परिमाणस्वरूपम् । उच्छ लक्ष्णश्लक्ष्णिकादीनां स्वरूपम्, पल्योपम-सागरोपमस्वरूपम्, उत्सर्पिण्यवसर्पिणीप्रमाणम् सुषमसुषमाया भरतस्य स्वरूपम्,जीवाभिगमः। गौतमम्य स्वीकारवचनम् । इति ।
शालिप्रभृतिजीवविशेषयोनिवक्तव्यता । मूलम्-'अह भंते ! सालीणं, वीहिणं, गोधूमाणं, जवाणं जवजवाणं एएसिणं धण्णाणं कोटा उत्ताणं, पल्ला उत्ताणं, मंचा उत्ताणं, माला उत्ताणं, उल्लित्ताणं, लित्ताणं, पिहियाणं, मुदियाणं, लंछियाणं केवइयं कालं जोणी संचिटुइ ? गोयमा ! जहणणेणं अंतो मुहत्तं उक्कोसेणं तिषिण संवच्छराइं, तेणपरं जोणी पमिलायइ, तेणपरं जोणी पविद्धंसइ, तेणपरं बीए अबीए भवइ, तेणपरं जोणि वोच्छेदे पण्णत्ते समणाउसो ! अह भंते ! कलाय-मसूर-तिल-मुग्ग-मास-निप्पाव-कुलत्थआलिसंदगसतीण-पलिमंथगमाईणं-एएसिणं धण्णाणं ? जहा उच्छ्वासका मुहूर्त होता है ऐसा उत्तर, आवलिका, उच्छ्वास, नि:श्वास आदिकालोंके प्रमाणका स्वरूप इतनाही गणितका विषय औपशमिककाल-पल्योपम और सागरोपमके परिमाणका स्वरूप । उच्छलक्षण श्लक्ष्णिक आदिका स्वरूप पल्योपम और सागरोपमका स्वरूप उत्सपिणी अवसर्पिणीका प्रमाण सुषमसुषमाके भरतका स्वरूप जीवाभिगम गौतमका स्वीकारवचन ।
પ્રશ્ન“એક મુહૂર્તના કેટલાં ઉચ્છવાસ થાય છે? ઉત્તર- ૩૭૩ ઉચ્છવાસનું એક મુહૂર્ત થાય છે. આવલિકા, ઉચ્છવાસ, નિશ્વાસ, આદિ કાળના પ્રમાણનું કથન, ઔપથમિક કાળ- પોપમ અને સાગરોપમ કાળના પ્રમાણનું પ્રતિપાદન, ઉચછલક્ષણ લણિક આદિનું સ્વરૂપ, પોયમ અને સાગરેપમનું સ્વરૂપ, ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણનું પ્રમાણુ, સુષમસુષમાકાળના ભારતવર્ષનું સ્વરૂ૫, જીવાભિગમ, ગોતમ દ્વારા ભગવાનનાં વચનેને સ્વીકાર.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
