________________
अमेयचन्द्रिका टीका श.७ उ.२ सू.४ संयताऽसंयतादिनिरूपणम् विसेसाहिया वा ?' हे भदन्त ! एतेषां खलु जीवानां प्रत्याख्यानिनाम् यावत् अप्रत्याख्यानिनां, प्रत्याख्याना प्रत्याख्यानिनां च मध्ये कतरे कतरेभ्यो जीवाः स्तोका वा, बहुका वा, तुल्या वा, विशेषाधिका वा वर्तन्ते ? भगवानाह'गोयमा ! सव्यत्थो वा जीवा पचक्खाणी, पञ्चक्खाणापञ्चक्खाणी असंखे. जगुणा, अपञ्चक्खाणी अणंतगुणा' हे गौतम ! सर्वस्तोकाः सर्वेभ्योऽल्पाः जीवाः प्रत्याख्यानिनः, किन्तु प्रत्याख्यानाप्रत्याख्यानिनः असंख्येयगुणाः, अप्रत्याख्यानिनः अनन्तगुणा वर्तन्ते । 'पंचिंदियतिरिक्खजोणिया सव्वत्थोवा पञ्चक्खाणापञ्चक्खाणी, अपञ्चक्खाणी, असंखेजगुणा' पञ्चेन्द्रियतिर्यग्प्रत्याख्यानी होते हैं। अब गौतम प्रभुसे ऐसा पूछते हैं कि 'एएसिंणं भंते ! जीवा णं पञ्चक्खाणी णं जाव विसेसा. हिया वा' हे भदन्त ! इन प्रत्याख्यानी, अप्रत्याख्यानी, एवं प्रत्याख्यानापत्याख्यानी जीवोंके बीचमें कौनरसे जीव किन२ जीवोंकी अपेक्षा कम हैं, कौनरसे अधिक हैं, कौनरसे बराबर हैं और कौनरसे विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तरमें प्रभु उनसे कहते हैं कि 'गोयमा' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा जीवा पञ्चक्खाणी, पञ्चक्खाणापच्चक्खाणी असंखेजगुणा, अपचक्खाणी अणतगुणा' प्रत्याख्यानी जीव सबसे कम हैं, इनकी अपेक्षा असंख्यातगुणे प्रत्याख्याना प्रत्याख्यानी जीव हैं और इनकी अपेक्षासे भी अनन्तगुणे अप्रत्याख्यानी जीव हैं। 'पंचिंदियतिरिक्खजोणिया सव्वत्थोवा पचक्खाणापञ्चक्खाणी, अपचक्खाणी असंखेजगुणा' पंचेन्द्रिय तिर्यञ्चोंमें सबसे कम प्रत्याख्यानी पंचेन्द्रिय तिर्यश्च
गौतम स्वाभाना - 'एए सिणं भंते ! जीवाणं पच्चक्खाणीणं जाव विसेसाहिया वा?' महन्त ! सध्यानी अपेक्षा प्रत्याभ्यानी, मप्रत्याभ्यानी અને પ્રત્યાખ્યાના પ્રત્યાખ્યાની જીવોની સરખામણી કરવામાં આવે તે કયા કયા જી કયા કયા જી કરતાં ઓછાં છે? કયા જીવો કયા જીવો કરતાં અધિક છે? કયા છે કયા જીવની બરાબર છે, અને કયા જી કયા જી કરતાં વિશેષાધિક છે?
भडावीर प्रभुनेउत्तर- 'सव्वत्थोवा जीवा पच्चक्खाणी, पच्चक्खाणापच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा, अपच्चक्खाणी अणंतगुणा' गीतम ? प्रत्याज्यानी છે સૌથી ઓછાં છે, તેમના કરતાં અસંખ્યાતગણ પ્રત્યાખ્યાના પ્રત્યાખ્યાની જ છે, भने तमना ४२di मनत! मप्रत्याभ्यानी ७॥ छे. 'पंचिंदिय तिरिक्खजोणिया सव्वत्थोवा पच्चक्खाणापच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी असखेज्जगुणा' ५येन्द्रिय તિર્યંચ યોનિક જીવોમાં પ્રત્યાખ્યાના પ્રત્યાખ્યાની છ સૌથી ઓછાં છે, તેમના કરતાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫