________________
-
भगवतीमो संयताः ? गौतम ! जीवाः संयता अपि, असंयता अपि, संयतासंयता अपि, त्रयोऽपि। एवं यथैव प्रज्ञापनायां तथैव भणितव्यम्, यावत् वैमानिकाः । अल्पबहुत्वानि तथैव त्रयाणामपि भणितव्यानि । जीवाः खलु भदन्त ! किं प्रत्याख्यानिनः, अप्रत्याख्यानिना, प्रत्याख्यानाप्रत्याख्यानिनः? गौतम ! जीवाः प्रत्याख्यानिनोऽपि, त्रयोऽपि । एवं मनुष्या अपि, त्रयोऽपि । पञ्चेन्द्रियहे भदन्त ! जीव क्या संयत हैं ? या असंयत हैं ? या संयतासंयत हैं ? (गोयमा) हे गौतम ! (जीचा संजया वि, असंजया वि, संजया संजया वि तिणि वि) जीव तीनों प्रकारके भी हैं संयत भी हैं, असंयत भी हैं और संयतासंयत भी हैं । (एवं जहेव पण्णवणाए तहेव भाणियव्वं जाव वेमाणिया, अप्पा बहुगें तहेव तिहि वि भाणियध्वं) प्रज्ञापनामें जिस प्रकारसे कहा गया है यावत् वैमानिक देवों तक यहां पर भी उसी प्रकारसे जानना चाहिये । तथा इन तीनोंका अल्प बहुत्व भी उसी प्रकारसे यहां पर कहना चाहिये । (जीवा गं भंते ! किं पञ्चक्खाणी, अपचक्खाणी, पचक्खाणा पञ्चक खाणी) हे भदन्त ! जीव क्या प्रत्याख्यानी हैं ? या अप्रत्याख्यानी हैं या पत्याख्याना प्रत्याख्यानी हैं ? (गोयमा) हे गौतम ! (जीवा पच्चक्खाणी वि तिणि वि) जीव प्रत्याख्यानी आदि तीनों तरहके भी हैं । (एवं मणुस्सा वि तिण्णि वि) इसी तरहसे मनुष्य भी तीनों तरहके हैं ।
या शुसयत डाय छे, 3 मसयत य छ, सयताय 34 छ ? (गोयमा!) 3 गौतम ! (जीवा संजया वि, असंजया वि, संजयासंजया वि तिणि वि) છો ત્રણે પ્રકારના હોય છે–સયત પણ હોય છે, અસંયત પણ હોય છે અને સંયતાसंयत पर अजय छे. (एवं जहेव पण्णवणाए तहेव भाणियव्य जाव वेमाणिया, अप्पा बहुगं तहेव तिणि वि भाणियबं) मा विषयतुं प्रज्ञापना सूत्रमा रे પ્રકારે પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રમાણે અહીં વૈમાનિક પર્યન્તના જીવના વિષયમાં પણ કથન સમજવું. અને તે ત્રણેના અ૫બહત્વનું કથન પણ એ જ પ્રમાણે मही ४२j M. (जीवाणं भंते ! किं पञ्चक्खाणी, अपचक्खाणी, पच्चक्खाणापच्चक्खाणी?) महन्त ! ७ प्रत्याभ्यानी हाय ॐ, अप्रत्याभ्यानी हय छ, , त्याच्यानाप्रत्याभ्यानी खाय छे ? (गोयमा!) ॐ गौतम! ( जीवा पच्चक्खाणी वि. तिणि वि) ७. प्रत्याज्यानी ५ हाय छ, मप्रत्याभ्यानी ५५ डाय छ भने प्रत्यास्यानाप्रत्याध्यानी ५५ डाय छे. (एवं मणुस्सा वि तिणि वि) मे ४ प्रमाणे मनुष्य। ५५ त्री १२ना डाय छे. ( पंचिंदियतिरिक्खजोणिया आइल्लविरहिया)
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫