________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श.६ उ.७ सू.४ सुपमसुषमाधरकनिरूपणम् ८९ पातिकसूत्रोक्तं संग्राह्यम्, उद्दालकवृक्षविशेषणं बोध्यम् । तानेव षविधान मनुष्यानाह-तं जहा-पम्हगंधा, मियगंधा, अममा, तेयतली, सहा, सणिचारा' तद्यथा-पद्मगन्धाः पद्मसमगन्धवन्तः, मृगगन्धाः मृगमद (कस्तूरी) समगन्ध वन्तः, अममाः, नास्ति मम ममत्वं येषां ते अममाः ममतारहिता इत्यर्थः, तेजस्तलिनः, तेजः, तलं रूपं च येषां ते तेजस्तलिन; तेजस्विनः रूपवन्तश्च परमपराक्रमसौन्दर्यशालिनः इत्यर्थः, सहा:-सहन्ते इति सहाः सहनशीलाः समर्थाश्च, शनैश्चारिणः शनैः मन्दं मन्दम् संभ्रमाभावात् अनुत्सुकत्वाच चरितुं विचरितुं शीलं येषां ते शनैश्चारिणः शान्तस्वभावतया गजवद्मन्दगमनकर्तारः मनुष्या आसन् इति भावः । अन्ते गौतमः उपर्युक्तं स्वीकुर्वन्नाह 'सेवं भंते ! सेवं भंते ! नि तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति । हे भदन्त ! तदेवं भवदुक्तं सर्व सत्यमेवेति ॥ मू० ४ ॥
इति श्री-जैनाचार्य-जैनधर्मदिवाकर-पूज्यश्रीघासीलालबतिविरचितायां श्रीभगवतीसूत्रस्य प्रमेयचन्द्रिकाख्यायां व्याख्यायां
षष्ठशतकस्य सप्तमोद्देशकः समाप्तः ॥६-७॥ सालमंतो' इत्यादि पाठ संगृहीत हुआ है । इस पाठके शब्दोंका अर्थ
औपपातिक सूत्रकी टीकामें करदिया गया है । ये सब विशेषण उद्दालक वृक्ष के हैं । छह प्रकारके मनुष्य ये है 'तं जहा' जैसे 'पम्हगंधा, मियगंधा, अममा, तेयतली, सहा सणिंचरा' पद्मकी जैसी गंधवाले, कस्तूरी की जैसी गंधवाले, ममताभावसे रहित, तेजस्वी, रूपशाली परमपराक्रम एवं सौंदर्यशाली, सहनशील समर्थ, एवं संभ्रमका अभाव होजाने से तथा अनुत्सुकता से रहित हो जानेके मन्द२ चाल चलने वाले थे । तात्पर्य यह है कि शान्त स्वभाव होनेसे वे गजकी चाल जैसी चाल चलते थे । अन्तमें गौतम उपઔપપાતિક સુગની ટીકામાં આપવામાં આવેલ છે. તે બધાં પદે ઉદ્દાલક વૃક્ષનાં विशेष। छे. हवेछ प्रा२ना मनुष्यो वामां आवे - ( तंजहा) म पम्हगंधा, मियगंधा, अममा, तेयतली, सहा, सर्णिचरा' (१) पाना मेवा गाणा, (२) ४२तूरीना की गया , (3) ममता माथी रहित, (४) तेरवी, સુંદર–પરમ પરાક્રમ અને સૌંદર્યશાળી (૫) સહનશીલ અને (૬) સંઘમને અભાવ થઈ જવાને કારણે તથા ઉત્સુક્તાથી રહિત થઈ જવાને કારણે ધીમે ધીમે ચાલનારા. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે શાન્ત સવભાવવાળા હેવાથી તેઓ ગજના જેવી ગતિથી
ચાલતા હતા.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
