________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका० श० ५ ३०८ सू० १ पुद्गलस्वरूपनिरूपणम्
વૈષ્ણ
9
अज्जो ! कालादेसेणं सव्वयोग्गला सअड्डा, समज्झा, सपएसा ' हे आर्य ! यदि खडकालादेशेन एकादिसमयस्थितिकत्वेनापि सर्वपुद्गलाः सार्धाः समध्याः, समदेशाः स्युः, नो अर्धाः, अमध्याः, अपदेशाः तर्हि ' एवं ते एगसमयहिए वि पोग्गले अङ्के, समझे, सपए से - तं चेत्र एवं त्वदुक्तरीत्या ते तब बुद्धिविषये एकसमयस्थितिकोऽपि एकसमयमात्रावस्थायी अपि पुद्गलः सार्धः, समयः समदेशः स्यात् तदेव पूर्ववदेव नो अनर्थः, अमध्यः, अपदेशः स्यात् तथा ' जइ णं अज्जो ! भावादेसेणं सव्वपोग्गला सअड्डा, समज्झा सपएसा' हे आर्य । यदि खलु भावादेशेन एकगुणकालकत्वादिनाऽपि सर्वपुद्गलाः साधः, समध्याः, सप्रदेशाः स्युः नो अनर्धाः, अमध्याः, अप्रदशाः तर्हि 'एवं ते एगगुणकालए वि पोग्गले सअड्डे, समज्झे, सपए से तं चैत्र' एवम् उपर्युक्तरीत्या ते तव बुद्धिविषये पाग्गला स अड्डा समज्झा, सपएसा-नो अण्ड्डा, अमज्झा, अपएसा ) यदि हे आर्य ! कालकी अपेक्षा से एक आदि समय में स्थिति वाले पुद्गल की अपेक्षा से - ऐसा माना जावे कि समस्त पुद्गल सोधे, समध्य और सप्रदेश हैं - तो ऐसी स्थिति में (एसमएडिइए वि पोगले स अड्डे, समज्झे, सपए से - तं चेव ) एक समय मात्र की स्थिति वाला पुद्गल भी सार्ध, समध्य और सप्रदेश हो जावेगा, अनध, अमध्य और अप्रदेश वह नहीं रहेगा, तथा (जइणं अज्जो ! भावादेसेणं सव्वपोग्गला स अड्डा, समझा) हे आर्य ! यदि भाव की अपेक्षा से एक गुण कालकत्व आदि - एक अंश कृष्णगुणरूप पर्याय की अपेक्षा से भी समस्त पुल सार्धं
-
मध्य और सप्रदेश हैं अनर्थ, अमध्य अप्रदेश नहीं है - ऐसा माना जावे तो ( एवं ते एगगुणकालए वि पोग्गले स अड्डे समज्झे, सपए से
कालादेसेणं सव्वपोग्गला स अडढा, समज्झा, सपएसा णो अणड्ढा, अमज्झा, अपएमा ) हे भार्य ! ले अजनी अपेक्षाओ ( मेड आदि समयनी स्थितिवाणा પુદ્ગલેાની અપેક્ષાએ ) એવું માનવામાં આવે છે કે સમસ્ત પુદ્ગલે સાધ, સમધ્ય अने सप्रदेश छे, तो ( एग समए ट्ठइए वि पोग्गले स अड्ढे, समज्झे, सपए से तंत्र ) समयनी स्थितिवाणां पुसोने पशु सार्धं समध्य मने सप्रदेश માનવા પડશે, તેમને અન, અમધ્ય અને અપ્રદેશ કહી શકાશે નહીં. તથા ( जइणं अज्जो ! भावादेसेणं सव्व गेग्गला स अड्डा, समझा, सपरसा ) डे આ ! જો ભાવની અપેક્ષાએ ( કૃષ્ણુતા આદિના એક અંશની અપેક્ષાએ ) સમસ્ત પુદ્રણેને સા, સમધ્ય અને સપ્રદેશ માનવામાં આવે, અન અમધ્ય अने अप्रदेश मानवामां न आवे तो ( एवं ते एगगुणकालाए वि पोगले अडढे, समझे, सपएसे तचैव ) पृ॒ष्णुताना मेड गुप्भुवाणा युद्धसने पशु
श्री भगवती सूत्र : ४