________________
भगवतीस्त्रे हः इत्यर्थः, 'सिंघाडग-तिग-चउक चच्चर-चउम्मुह-महापहा परिग्गहिया भवंति,' शनाटक त्रिक चतुष्क चत्वर-चतुर्मुख-महापयाः परिगृहीता भवन्ति, तत्र शृङ्गाटक: रङ्गाटकनाम (सिंगोडा) फलविशेषाकारत्रिकोणमार्गविशेषः, त्रिकम् मार्गत्रयमिलनरूपम् , चतुष्कम्-चतुर्मार्गमिलनरूपम् 'चोराहा' इति-भाषाप्रसिद्धं स्थानम् चत्वरं बहुमार्गमिलनरूपम् , 'चौकपदवाच्यम्' चतुर्मुखम्-चतुरिं स्थानम् , महापथः राजमार्गः इत्यर्थः, 'सगड-रह-जाण-जुग्गगिल्लि-थिल्लि-सीय-संदमाणियाओ परि. ग्गहियाओ भवंति' शकट-युग्य-गिल्लि थिल्लि-शिबिका-स्यन्दमानिकाः परिगृहीता भवन्ति, तत्र शकटम्-गवादिभिरुह्यमानयानविशेषः, रथः अश्वादिभिरूधमानशकट विशेषः, यानं नौकाविशेषः, युग्यम्-सिंहलद्वीपस्थगोल्लदेशमसिद्धम् , गिल्लि: पुरुषद्वयेन ऊह्यमानलघुयानविशेषः, थिल्लिः अश्वयुक्तयानविशेषः, शिबिका-शिखआवणा परिग्गहिया भवंति' प्रासाद-राजगृह, गृह सामान्यघर, शरण -तृणनिर्मित गृह, अथवा पत्रगृह, लयन-पर्वत के ऊपर उत्कीर्ण किया गया घर, आपण-हह-बाजार, 'सिंघाडग, तिग, चउक्क, चच्चर, चउम्मुह-महापहा परिग्गहिया भवंति' शृङ्गाटक-सिंघाडे के जैसे आकार घाला मार्ग, जहां पर तीन रास्ते आकर मिलते हैं, चतुष्क-ऐसा मार्ग कि जहां पर चार रास्ते मिलते हैं, भाषा में इसे चौराहा कहते हैं, प. स्वर अनेक मार्गों से मिला हुआ स्थान भाषा में इसे चौक कहते हैं, चतुर्मुख चार द्वारों वाला स्थान, महापथ-राजमार्ग, 'सगड-रह-जाण -जुग्ग-गिल्लि-थिल्लि-सीय-संदमाणियाओ परिग्गहियाओ भवंति ' शकट-गाडी-जिसे बैल खींचते हैं, रध-घोड़ा आदि जिसे खींचते हैं, यान-नौकाविशेष, युग्य-सिंहलद्वीप के गोल्लदेश में प्रसिद्ध, गिल्ली-दो मावणा परिग्गहिया भवति ) प्रासा (समय), (सामान्य ३२), શરણું (પર્ણકુટીર), લયણ (પર્વતને કોતરીને બનાવેલું ઘર), આપણું (દુકાને Hat२) स्थानानामा परि रे छ. (सिंघाडग, तिग, चउक्क, चचर, चउम्मुह, महापहा परिग्गहिया भवति) शिंगाना भरना ल्यां स्त। મળતા હોય તેવા માર્ગને શૃંગાટક કહે છે. ચતુષ એટલે જ્યાં ચાર રસ્તા મળતા હોય એવું સ્થાન ચત્વર એટલે જ્યાં અનેક માર્ગો મળતા હોય એવું સ્થાન અથવા ચેક. ચતુર્મુખ એટલે ચાર દ્વારોવાળું સ્થાન. મહાપથ એટલે
જમાર્ગ ઉપર્યુક્ત બધાં સ્થાનેને પંચેન્દ્રિય તિય પરિગ્રહ કરે છે. ( सगड, रह, जाण, जुग्ग, गिल्ली, थिल्ली, सीय, संदमाणियाओ परिगहिया ओ भवति ) शट-मजह! या गाई, घोडामाथी यात २थ, यान (નૌક) ગિલિ (બે પુરુષે ખભા ઉપર જેને ઉપાડીને ચાલે છે એવી નાની
श्री. भगवती सूत्र:४
